Sterke en duurzame industrie belangrijker dan ooit
Een sterke industrie is meer dan ooit nodig. Gezien de geopolitieke ontwikkelingen kunnen Nederland en Europa niet zonder eigen producten en eigen energie. Maar juist nu gaat het niet goed met de industrie in Nederland. Door allerlei obstakels, zoals de hoge elektriciteitskosten, lopen bedrijven vast en blijven verduurzamingsplannen op de plank.
Bedrijven, werknemers en lokale politici gingen daarom vanmiddag bij VNO-NCW in gesprek met minister Hermans van Klimaat en Groene Groei (KGG) en Tweede Kamerleden. Zij doen een beroep op de politiek om snel met maatregelen te komen waardoor onze industrie weer kan investeren.
Hermans nam een rapport in ontvangst van adviesbureau PwC dat in opdracht van diverse brancheverenigingen, waaronder de VNCI, onderzoek heeft gedaan naar de sociaal-economische impact van zes sectoren binnen de basisindustrie. Die wordt vaak onderschat, zo blijkt uit het onderzoek. De directe bijdrage aan het BBP is zo’n 12 procent, en 753.000 banen. Met een grote economische multiplier: iedere euro aan directe bijdrage levert indirect en afgeleid 1,30 euro extra toegevoegde waarde, drie banen en twee euro aan extra belastingen op.
Krimp
Het gaat echter steeds slechter met de industrie in Nederland. Al achttien maanden op rij laat de industrie als geheel krimp zien. Dagelijks zijn er berichten van bedrijven die afschalen, onderhoud uitstellen of stoppen. In vijf van de zes sectoren in de basisindustrie daalt de productie ten opzichte van 2022.
Chemie essentiële motor van de industrie
Uit het rapport blijkt dat de chemische sector gemiddeld 11,6 miljard euro per jaar bijdraagt aan het BBP, goed voor 1,3 procent van het totaal. De sector is verantwoordelijk voor ruim 180.000 directe en indirecte banen en genereert aanzienlijke belastinginkomsten. De chemische industrie onderscheidt zich door haar relatief hoge arbeidsproductiviteit (170 euro per gewerkt uur, 144 procent ten opzichte van het Nederlandse gemiddelde van 69 euro), sterke exportpositie (78 procent van totale productie) en innovatieve karakter (4-5 procent van totale R&D uitgaven in Nederland; verantwoordelijk voor 6-11 procent van de Nederlandse patentaanvragen). Daarnaast valt de enorme verbondenheid van de chemische sector op en vormt ze een essentiële schakel in talloze ketens: van farmaceutische producten en materialen voor de energietransitie, zoals batterijen en windmolenbladen, tot defensiematerialen, zoals kogelvrije vesten. De Nederlandse chemie levert de grondstoffen die onmisbaar zijn voor tal van sectoren.
Investeringen onder druk
Het rapport laat zien dat de chemische industrie substantieel bijdraagt aan het Nederlandse BBP, de werkgelegenheid en innovatie. Tegelijkertijd staat de sector voor grote uitdagingen op het gebied van concurrentiekracht en verduurzaming, als gevolg van hoge energieprijzen, strengere nationale CO2-regels en CO2-heffingen, als ook een ongelijk speelveld binnen Europa én met de rest van de wereld. Dit heeft directe gevolgen voor investeringen in verduurzaming en capaciteitsuitbreiding. Martijn Broekhof, Hoofd Klimaat en Energie bij VNCI, waarschuwt: “De huidige economische situatie en onduidelijkheid over beleid en fysieke randvoorwaarden (vergunningen, infrastructuur) maakt het voor bedrijven steeds lastiger om in Nederland te investeren. De Nederlandse overheid kan zeker niet alles oplossen, maar erkenning van het belang van een duurzame basisindustrie en daar ook het beleid op inrichten helpt voor het creëren van een gunstiger investeringsklimaat. Bedrijven moeten zich welkom voelen in Nederland.”
Oproep tot actie
De VNCI, bedrijven, werknemers en lokale bestuurders vragen het kabinet en de Tweede Kamer om op korte termijn besluiten te nemen die de neergaande trend snel keren. We willen samen werken aan maatregelen die de investeringszekerheid vergroten en de concurrentiepositie van de Nederlandse industrie versterken. Dit omvat onder andere een realistischer CO2-beprijzing, het aanpakken van de hoge kosten voor elektriciteit, betere stimulering van groene producten en helderheid over en versnelling van aanleg infrastructuur voor verduurzaming. Zodat we ervoor kunnen zorgen dat de industrie weer een toekomst in Nederland heeft.
Lees hier het PwC onderzoek 'Sociaal-economische impact van zes sectoren binnen de basisindustrie'