Varend ontgassen terugdringen

Na het lossen van een lading vluchtige organische stoffen gaan binnenvaartschepen vaak over tot ontgassen, waarbij de restanten van deze gevaarlijke stoffen naar de buitenlucht worden uitgestoten. Dit kan volgens de VNCI in veel gevallen worden voorkomen en is voor een aantal stoffen ook al verboden.

Op dit moment ontgassen schippers geregeld nog hun binnenvaartschip op weg naar een volgende verlader. Die vereist in de veel gevallen een ‘schoon en droog schip’. Omdat er maar weinig installaties zijn waarbij ontgassen op een milieuvriendelijkere manier kan, wordt in de praktijk nog geregeld ontgast naar de buitenlucht. Ook is een ontgassing tijdrovend tot soms wel 24 uur.   

In 2017 is door de Rijnoeverstaten (CDNI-landen) een verbod afgesproken voor het varend ontgassen naar de buitenlucht van de meest vervoerde stoffen. Het verbod wordt in drie fasen uitgevoerd, waarbij de restrictie in elke fase voor meer stoffen geldt. Voor het verbod van kracht kon worden, moesten alle Rijnoeverstaten de verdragswijziging hebben geratificeerd. Nederland heeft dat in juli 2020 gedaan en Zwitserland heeft pas eind april 2024 als laatste land geratificeerd. Het verbod van de eerste fase is daarom pas op 1 oktober 2024 van kracht geworden. De Nederlandse minister van I&W heeft in juni 2025 via een Kamerbrief een overzicht gegeven van de diverse afspraken in de CDNI-landen met daarin ook de melding dat Nederland met name fase II versneld heeft ingevoerd en wel per 1 oktober 2024. Fase II omvat vooral petrochemische producten. De andere Rijnoeverstaten hebben fase I per 1 oktober 2024 ingevoerd en gaan fase II pas per 1 oktober 2026 invoeren.

Op dit moment lijken er geen problemen te zijn op het gebied van ontgassen, ondanks het feit dat er nog maar weinig ontgassingsinstallaties operationeel zijn. Dat komt mede door het feit dat producten in de praktijk toch makkelijker compatibel vervoerd kunnen worden. Compatibel vervoeren houdt in dat een schip na lossing niet ontgast of gereinigd hoeft te worden omdat de stoffen ‘over elkaar’ geladen kunnen worden. Ook is de vraag naar vervoer in de binnenvaart op dit moment beperkt en kiezen schippers er geregeld voor om langer te wachten op een volgende compatibele vracht zodat ze niet hoeven te ontgassen.    

Het verbod voor de fase III stoffen, die voor de VNCI-leden met name van belang zijn, is voor alle CDNI-landen voorzien voor oktober 2027.

Inzet VNCI

• Overleg met andere partijen om de eisen van compatibel varen minder restrictief te maken
• Blijven benadrukken dat varend ontgassen moet stoppen

Op de website van CDNI lees je meer over Ontgassingsverbod in 3 fasen.