Tweede Kamerleden ontvangen eerste CM-special materialentransitie
Kamerleden Marieke Koekkoek, Willem Boutkan en Chris Stoffer namen een eerste exemplaar van het CM-themanummer over de materialentransitie in ontvangst en gaven hun visie op het onderwerp.
De materialentransitie is lange tijd een ondergeschoven kindje geweest. Alle aandacht ging en gaat uit naar de energietransitie, maar de energie- en materialentransitie zijn nauw met elkaar verbonden. Beide zijn nodig om de duurzaamheidsdoelen te halen en de chemische industrie speelt daarbij een belangrijke rol. Om dit onder de aandacht te brengen heeft de VNCI een editie van Chemie Magazine gewijd aan de materialentransitie en de rol van de chemische industrie daarin, met onder andere praktijkvoorbeelden van koplopers, interviews met experts, gastblogs en een fotoreportage over de circulaire ladder.
Drie Kamerleden die zich bezighouden met circulaire economie, Marieke Koekkoek (Volt), Willem Boutkan (PVV) en Chris Stoffer (SGP), namen een eerste exemplaar van het themanummer in ontvangst. Zij benadrukken unaniem het belang van de materialentransitie. We vroegen ze om hun visie op deze transitie en welke inzet volgens hen nodig is om de materialentransitie te versnellen.
Wat is jouw visie op de materialentransitie?
Marieke Koekkoek (Volt): “De materialentransitie is een cruciaal onderdeel van de stap naar een duurzame samenleving. Dat betekent dat onze huizen, auto’s, kleren en al het andere dat we gebruiken, is gemaakt van circulaire en duurzame materialen. Daarvoor hebben we iedereen nodig, de consument, maar zeker ook de producent. We hebben nieuwe grondstoffen nodig, die we ook hier in Europa vinden. Het gesprek over het winnen van deze materialen op ons continent is nog taboe. Maar we moeten echt alles op alles zetten, dus die taboes moeten van tafel. Een duurzame materialentransitie is namelijk niet alleen groen, maar ook eerlijk. Daarom is het belangrijk dat we zorgen voor goede arbeidsomstandigheden en werk maken van internationaal maatschappelijk ondernemen.”
Willem Boutkan (PVV): “Het is goed dat de chemische industrie serieus werk maakt van de materialentransitie. Dit biedt kansen en mogelijkheden om de leidende positie van de Nederlandse industrie te continueren. Maar er is nog een lange weg te gaan, gezien de vele onzekerheden. Het aanbod fossiel zal voorlopig blijven en dat betekent dat fabrikanten daar nog gebruik van zullen maken. De energietransitie loopt al tegen diverse problemen aan en zijn de gestelde doelen wel haalbaar en betaalbaar. Dat zal ook het geval zijn met de materialentransitie, die nog veel verder gaat dan de energietransitie. De consument zal daar voorlopig niets van merken, want het aanbod van producten (gemaakt uit fossiel) is enorm.”
Chris Stoffer (SGP): “Mijn partij vindt de materialentransitie belangrijk. Om twee redenen: klimaat en geopolitiek. We willen vermindering van het gebruik van fossiele grondstoffen vanwege de CO2-problematiek en vermindering van de afhankelijkheid van import van schaarse grondstoffen. In Den Haag gaat het veel over de energietransitie. Die laat zien dat de afhankelijkheid van schaarse grondstoffen als lithium steeds meer gaat knellen. De materialentransitie mag daarom geen ondergeschoven kindje zijn. We willen daarbij een brede inzet, op hergebruik, hoogwaardige benutting van biogrondstoffen, en afvang en gebruik van CO2. We zullen alles nodig hebben.”
Wat is er nodig om de materialentransitie tot uitvoering te brengen?
Koekkoek: “De klimaatdoelen staan vast en nu moeten we de weg ernaar toe vastleggen. Die moet duidelijk en stabiel zijn, want het vereist investeringen van producenten om deze transitie in werking te zetten. Dus is het aan de Europese Unie en aan de Nederlandse overheid om die duidelijkheid te bieden. Daarin is er geen plaats meer voor eenzijdig plastic en kunnen én worden alle verpakkingen gerecycled. Consumenten kunnen hun producten laten repareren, zodat zij niet iets nieuws hoeven aan te schaffen. Tenslotte, is een transitie ook altijd een shift in denken en doen. Die moeten we financieel stimuleren met fiscale regelingen. Bijvoorbeeld door meer belasting te heffen op nieuwe materialen dan op gerecyclede materialen.”
Boutkan: “Op het gebied van circulaire economie loopt men ook tegen allerlei problemen aan. Je redt het niet met gesubsidieerde projecten die vaak niet op grote schaal worden opgevolgd, want ook hier weer haalbaar en betaalbaar. De koplopers van de materialentransitie nemen financiële risico’s, omdat er nog veel onzekere factoren zijn. Gelukkig wil de Nederlandse industrie het voortouw nemen om de slag niet te missen. Om het financieel mogelijk te maken zou het goed zijn als de opbrengsten van de Europese energiebelasting voor het uitstoten van CO2, niet verdwijnt in de bodemloze Brusselse put maar ten goede komt aan investeringen om die omslag te bewerkstelligen. Al was het alleen maar om een gelijk speelveld te creëren binnen Europa.”
Stoffer: “Het onderwerp verdient in de eerste plaats meer aandacht. De ketenafhankelijkheid en het indirecte karakter van CO2-uitstoot mogen beleidsmakers er niet van weerhouden de materialentransitie op te pakken. Er zijn goede, gerichte prikkels nodig om ervoor te zorgen dat inzet van goedkope (fossiele) ruwe grondstoffen minder aantrekkelijk wordt en hergebruik en inzet van alternatieve grondstoffen meer aantrekkelijk. Verder is faciliterend beleid nodig, zoals het eenvoudiger aanmerken van afvalstoffen als grondstof. En ik denk ook aan voldoende ondersteuning voor onderzoek en innovatie.”
De materialentransitie is één van de strategische doelen waar de VNCI zich de komende jaren op richt. “We zetten ons in om de VNCI-agenda rond dit onderwerp onder de aandacht te brengen van de nationale en Europese politiek”, zegt Mark Intven, beleidsadviseur Materialentransitie. “Maar ook daarbuiten werken we hard om het verhaal van de materialentransitie en de cruciale rol die de chemische industrie hierin vervult, te belichten bij andere belanghebbenden.”
Meer weten?
Nieuwsgierig geworden en meer weten over de materialentransitie en de rol van de chemische industrie hierbij? Lees het themanummer online of vraag een papieren versie aan via mail.