VNCI partner TNO-onderzoek naar circulaire koolstof

Hoe kunnen de chemie- en brandstoffensector samen optrekken richting een duurzame toekomst, waarin synergiën optimaal benut worden en zij gezamenlijk toegang krijgen tot circulaire koolstofbronnen? En hoe kunnen het havenbedrijf, gemeente Rotterdam en landelijke overheid helpen bij deze transitie?

Deze vragen staan centraal in het onderzoeksproject ‘Circulaire koolstof in systeemperspectief’, uitgevoerd door TNO in samenwerking met SmartPort. Opdrachtgevers naast de Koninklijke Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie (VNCI) zijn VEMOBIN, het Havenbedrijf Rotterdam, de gemeente Rotterdam, Deltalinqs en het Fieldlab Industrial Electrification.

Systeemvisie

Op dit moment importeert de Nederlandse chemische en petrochemische industrie nog jaarlijks 200 Mton aan fossiele koolstof in de vorm van kolen, olie en gas. Voor een toekomstbestendige Nederlandse (petro)chemische industrie is inzicht nodig in de huidige en toekomstige koolstofbehoefte van de verschillende sectoren. Het doel van deze studie is om op basis van bestaande, afzonderlijke visies van VEMOBIN en de VNCI te komen tot een meer integrale systeemvisie, waaruit de gekwantificeerde behoefte van de hele keten blijkt.

Ook moet het onderzoek duidelijk maken wat er op het gebied van onder andere aanvoerketens, opslag, logistiek en infrastructuur in de transitieperiode 2030-2050 gaat veranderen voor de Nederlandse chemie- en brandstoffensector in het algemeen en het Haven en Industriecluster (HIC) Rotterdam in het bijzonder.

Beschikbaarheid koolstofbronnen

“Veel mensen zijn inmiddels bekend met de energietransitie, maar er is aandacht nodig voor de materialentransitie, ofwel: waarvan gaan we producten maken in de toekomst? Daarbij is de beschikbaarheid van alternatieve koolstofbronnen cruciaal voor de chemie én de vele ketens aan wie zijn haar producten toelevert”, zegt Mark Intven (beleidsadviseur Materialentransitie VNCI). “We hebben zelf recent een onderzoek laten uitvoeren specifiek naar de beschikbaarheid van koolstof uit plastic afval om fossiele grondstoffen te vervangen. Het belang van de studie met TNO is dat deze kijkt naar de totale koolstofvraag, ook voor brandstoffen, afkomstig uit alle alternatieve koolstofbronnen.”

Omslag

Dit zal volgens Intven een omslag vragen van het type grondstoffen en producten dat de chemische industrie zelf maakt of gaat importeren. Maar ook voor de infrastructuur in de havens, de andere chemieclusters en uiteraard ook voor de fabrieken van onze leden. “Daarom ben ik verheugd dat dit nu vanuit een systemisch perspectief wordt onderzocht. Samenwerking met VEMOBIN in dit onderzoek is daarom voor ons een belangrijke meerwaarde.”

Over het onderzoek

De studie, die deze zomer van start is gegaan, bestaat uit drie fasen. In de eerste fase ontwikkelt TNO op basis van de sectorvisies van VNCI en VEMOBIN een gecombineerde koolstofvisie met de kansen, behoeften en uitdagingen van beide sectoren. In de tweede fase toetst TNO deze visie aan systeemvisies en systeembalansen voor Nederland en aan de mondiale en regionale context van de circulaire koolstofvoorziening. Tot slot wordt samen met partners uit het HIC een Roadmap samengesteld met de gevolgen voor de verschillende partijen in het cluster en met concrete stappen. Het eindrapport zal naar verwachting eind 2024 worden gepubliceerd.