Plastic Tafel presenteert aanzet circulaire plastic sector
Na twee maanden intensief overleg heeft de Plastic Tafel vandaag een advies uitgebracht hoe Nederland koploper kan zijn en blijven op het gebied van circulaire plastics. De tafel, waarin bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties participeren, komt met een pakket concrete aanbevelingen voor het kabinet en staat klaar om die verder vorm te geven en te implementeren.
De VNCI was de afgelopen periode één van de deelnemers aan de Plastict Tafel. Volgens Mark Intven (hoofd Klimaat Energie Innovatie en Duurzaamheid bij de VNCI) ligt er een mooi pakket mét commitment uit de hele keten: van merkeigenaren, plasticindustrie tot afvalinzamelaars en-verwerkers. “Maar we zijn er nog niet”, zegt Intven. “Op korte termijn is meer steun nodig om noodzakelijke infrastructuur en bedrijven in de recyclingsector overeind te houden. Een plastic heffing of alternatief daarvoor, zoals voorgesteld in de Voorjaarsnota, kan de keten niet dragen; daarmee verliezen we belangrijke bedrijven én waardevolle grondstoffen.”
De Plastic Tafel werd in het leven geroepen nadat het kabinet de oorspronkelijk voorgestelde plastic heffing van een half miljard euro per jaar en de circulaire plastic norm van tafel haalde. Aan de tafel werd gevraagd om met alternatieven te komen voor deze instrumenten die vergelijkbare CO2-besparing en budgettaire inkomsten opleveren mét het behoud van een gezonde, concurrerende plastic-, afval-, en recyclingsector.
Pakket aanbevelingen
De partijen aan tafel presenteren een aantal maatregelen die de markt voor plastic recyclaat en biogebaseerde materialen op gang moeten helpen, die als alternatief voor de wettelijke circulaire plastic norm kunnen worden gezien. Voorgesteld wordt onder andere een circulaire plastic bank en verdergaande tariefdifferentiatie binnen de UPV’s.
Merkartikelfabrikanten gaan inzetten op een langjarig commitment voor het inkopen van circulair plastic. Een eerste inventarisatie heeft al toezeggingen opgeleverd van twintig merkartikelenfabrikanten. Deze gezamenlijke toezeggingen vertegenwoordigen een jaarlijkse inzet van ongeveer 115.000 ton circulaire plastics in NL/EU, startend vanaf dit jaar. Voor de jaren na 2026 liggen de toezeggingen nog hoger. Daarmee kan ongeveer 265 kton CO2 per jaar bespaard worden. Een mogelijk nieuw instrument is de Circulaire Hefboom. Deze hefboom heeft als doel om circulaire plastics te belonen ten opzichte van fossiele plastics van aardolie. Naast de uitbreiding van tariefdifferentiatie adviseert de plastictafel ook om de meerkosten in de keten te helpen reduceren door inzet van subsidies of vermindering van energiebelassting.
Plastic heffing
De deelnemers van de Plastic Tafel zijn het eens met het kabinet dat de eerder geplande plastic heffing geen goed idee was. De Plastic Tafel heeft een aantal alternatieven verkend, maar constateert dat heffen binnen het circulaire plastics domein in veel gevallen een lastenverzwaring oplevert. Die tast de concurrentiepositie van de betreffende bedrijven in Nederland aan doordat er een ongelijk speelveld ontstaat met de ons omringende landen. Dat geldt ook voor de heffingen in de afvalsector waarvoor een alternatief gevonden moest worden en die de kosten voor recyclers en burgers verhogen. “Het is toch alsof je met de kalkoen over het recept voor het kerstdiner praat” zegt Steven van Eijck, Speciaal Regeringsvertegenwoordiger Circulaire Economie die de tafel leidde. “Het is aan de politiek om een oplossing te vinden die de concurrentiepositie van bedrijven in de circulaire plasticketen niet schaadt en die bedrijven perspectief geeft en die investeringen in innovatie aanjaagt.”
Europees beleid
Nederland staat nu nog in de top drie van de Europese plastic- en recyclingsindustrie, maar dreigt die positie kwijt te raken als er niet snel ingegrepen wordt. Nederland beschikt over een goede infrastructuur voor afvalinzameling en -verwerking en is ongelofelijk innovatief, maar Nederland kan het niet alleen. Dat vereist gezamenlijk en eensgezind optrekken richting Brussel en nu al beginnen met het implementeren van maatregelen om klaar te zijn als de EU vanaf 2030 met eigen wet- en regelgeving komt.
Intven: “Voor de VNCI is aansluiting op Europees beleid en koppeling met klimaatbeleid leidend. Je kunt nationaal wel stappen zetten, maar alleen onder de voorwaarde dat je daadwerkelijk vraagcreatie naar producten met een aandeel circulaire polymeren stimuleert, én compensatie kunt bieden voor een deel van de meerkosten.”
Ook Van Eijck pleit voor een EU-brede normering van circulaire plastics, naast bescherming tegen goedkoop plastic van buiten Europa en uitbreiding van productregelgeving naar andere sectoren. Intven: “Het is zaak om hierop door te pakken en deze constructieve houding vanuit keten, milieuorganisaties en overheid vast houden en voortzetten.”
Lees hier het eindrapport
