Onderzoek: "Netcongestie en trage vergunningverlening grootste hindernissen voor verduurzaming industrie"
Er zijn veel zorgen bij de industrie over de verschillende hindernissen voor de energietransitie, zoals netcongestie en trage vergunningverlening. Dat blijkt uit een quickscan van VNO-NCW onder 139 van de grootste energie-intensieve bedrijven in Nederland.
Geen nieuwe of zwaardere aansluiting kunnen krijgen op het stroomnet, onzekerheid over vergunningverlening en afhankelijkheid van het moederbedrijf voor definitieve investeringen. Dat zijn de grootste barrières die energie-intensieve bedrijven tegenkomen op hun weg naar verduurzaming. Deze bevindingen komen uit de quickscan die VNO-NCW begin 2024 uitvoerde onder 139 bedrijven binnen deze categorie.
Een ruime meerderheid (87 procent) van de geraadpleegde bedrijven heeft hun investeringsplannen om te verduurzamen afgerond, of werkt die momenteel nog uit. De gemiddelde omvang van de noodzakelijke duurzaamheidsinvesteringen tot 2030 is 175 miljoen euro per bedrijf, met uitschieters naar miljarden euro’s. 70 procent van de bedrijven nam sinds juli 2021 (toen de energieprijzen gingen stijgen) al maatregelen om zuiniger en efficiënter met energie om te gaan.
Sterke focus op elektrificatie
In hun verduurzamingsplannen zetten de bedrijven massaal in op het verbeteren van energie-efficiëntie (88 procent) én de elektrificatie van hun processen (81 procent). Voor dit laatste is netcongestie wel een steeds groter issue, zo blijkt uit de antwoorden. Verder willen ondernemingen hun CO2-reductie realiseren door het verduurzamen van hun energiegebruik (76 procent); de helft kiest hierbij voor zelf hernieuwbaar opwekken. Om minder afhankelijk te worden van bijvoorbeeld fossiele grondstoffen uit andere werelddelen en om een duurzame voorsprong te nemen, neemt de helft (49 procent) inmiddels stappen richting circulaire ketens en producten.
Barrières
87 procent van de industriële bedrijven noemt de vertraagde aanleg van energie-infrastructuur, waaronder netcongestie, een groot probleem. Voor 65 procent is onzekerheid over vergunningverlening een issue. De afhankelijkheid van het moederbedrijf voor de definitieve investeringsbeslissingen speelt een rol bij 43 procent van de bedrijven. 37 procent noemt het vestigingsklimaat als reden tot zorg. In de nadere toelichting geven tientallen bedrijven aan dat met name de gestegen kosten voor gebruik van het elektriciteitsnet en de hoogte van de (energie)belasting, vergeleken met andere landen, de businesscases hier negatief beïnvloedt.
Deelnemers
De doelgroep van het onderzoek was alle ETS-bedrijven in Nederland (331) en grote bedrijven binnen industriebranches. Uiteindelijk deden 139 grote bedrijven mee, waarvan er 84 uit het zesde cluster komen. De rest komt uit één van de vijf grote industrieclusters in IJmond, Delfzijl, Rotterdam/Moerdijk, Zeeland en Zuid-Limburg.
Lees het hele rapport 'Klimaatbeleid in de industrie 2024'