De zon oogsten kan met een zonnepaneel op je dak, maar ook met zonnefolie op een opslagtank of een coating op het kantoorraam. Voor 25 jaar lang in weer en wind, de chemie maakt het mogelijk. In 2050 zorgt zonne-energie naar verwachting voor 21 procent minder CO₂-uitstoot.

Lees het volledige artikel over zonnepanelen

‘De groei zit er goed in, ook in Nederland”, vertelt Imco Goudswaard, hoofd marktonderzoek en duurzaamheid bij DSM Advanced Solar. “Vorig jaar steeg het aantal nieuwe panelen weer met ruim de helft.” Op een recorddag leveren zonnepanelen nu een zesde van alle stroom in Nederland. Een op de tien woningen heeft panelen op het dak. Eind 2019 stond er in totaal 7 gigawattpiek (zie kader) aan ‘zonvermogen’ in Nederland. En de komende jaren vullen veel regio’s hun klimaatopdracht vooral in met ‘zon’. Panelen zijn veel populairder dan windmolens, ook al levert één moderne windmolen evenveel energie als 15-20 voetbalvelden vol panelen. Goudswaard: “Alles wijst op een constante groei van zo’n 10 procent per jaar het komende decennium.”

1 op 10 Nederlandse huizen heeft panelen op het dak (12 km²).

Zonnepanelen leveren tijdens hun leven (25-30 jaar) vijftien keer meer energie op dan het kost om ze te maken, stelt het onafhankelijke milieuadviescentrum Milieu Centraal. En elke kilowattuur zonnestroom in plaats van grijze stroom bespaart in Nederland 0,46 kilo CO₂. Alle Hollandse zonnepanelen samen besparen in 2020 zo zeker 2,9 miljoen ton CO₂, vergelijkbaar met zo’n 25 miljard autokilometers, een tiende van het totale aantal gereden personenauto-kilometers in Nederland. De investering verdien je binnen 6-8 jaar terug; panelen zijn de afgelopen 5 jaar een kwart goedkoper geworden. Toch neemt zonne-energie in Nederland nog altijd een heel bescheiden plaats in: 0,9 procent van het totale energieverbruik. We bungelen met onze 7 gigawatt (GW) helemaal onder aan de ranglijsten. Duitsland (50 GW) en Italië (21 GW) staan aan kop. 

"Als we alle Nederlandse daken vol leggen met panelen kunnen we voorzien in onze elektriciteitsbehoefte." 

Europa telde eind 2019 138 GW aan geïnstalleerd vermogen. Wereldwijd is er 580 GW opgesteld, met China (206 GW), Japan (62 GW) en India (34,8 GW) als koplopers. Dit jaar komt er wereldwijd naar verwachting 142 GW bij, bijna 25 procent groei. In 2050 zal zonne-energie 21 procent van alle CO₂-emissie reduceren, voorspelt het International Renewable Energy Agency. 

Geliefd, maar wisselvallig

Klimaatvriendelijk, steeds goedkoper én geliefd. Zonne-energie lijkt alle wind mee te hebben. Toch zijn er belangrijke obstakels voor grootschalige uitrol, want zonnestroom is afhankelijk van daglicht en het seizoen. In landelijke regio’s lopen grote initiatieven momenteel vast op gebrek aan piekcapaciteit op het elektriciteitsnetwerk. Wind- en zonne-energie combineren helpt om pieken ‘glad te strijken’; het waait juist in de herfst en winter harder. Maar extra netwerkcapaciteit en opslag of ‘bijstook’ blijven nodig voor een stabiele stroomvoorziening en zijn vaak prijzig. Een ander nadeel is het grote oppervlak dat nodig is voor zonne-energie. Het benutten van daken, carports, gevels, etc. heeft de voorkeur om niet te concurreren met landbouwgrond. In Europa geldt een recycleplicht voor zonnepanelen; ze worden ingezameld via PV Cycle. Glas en aluminiumframes worden hergebruikt, maar de kostbare flinterdunne fotovoltaïsche laag gaat nog verloren. Dat geldt ook voor hoogwaardige kunststoffen in panelen. Ze belanden in een plasticmix die meestal wordt verbrand omdat die alleen bruikbaar is voor de spreekwoordelijke ‘bermpaaltjes’. 

Groot, groter grootst

Het grootste Nederlandse zonnedak is dat van het Lidl XXL Distributiecentrum in Venlo: 13,1 megawattpiek (110.000 vierkante meter). Het is nog in aanbouw en moet eind dit jaar klaar zijn. De grootste zonneweide is in aanbouw in Groningen bij Westerwolde/Vlagtwedde: 110 megawattpiek (350.000 zonnepanelen, 1.100.000 vierkante meter). Boven het parkeerterrein van Lowlands in Biddinghuizen start dit najaar de bouw van volgens energiebedrijf Solarfields grootste zonnecarport ter wereld: 35 megawattpiek (90.000 zonnepanelen, 350.000 vierkante meter). Het grootste drijvende systeem is in aanbouw bij zandwinning Sekdoornse plas in Zwolle: 14,5 megawattpiek (40.000 panelen).

Je hebt een samenvatting gelezen van het artikel Zon oogsten met chemie. Meer artikelen uit Chemie Magazine lezen? Abonneer je gratis