Wat is er zo boeiend aan chemie en wat maakt werken in de chemiesector zo leuk? Chemie Magazine vraagt het aan mensen die een chemie-opleiding hebben gedaan en nu in de chemie werken. Aan het woord Sherman de Lima, senior project engineer bij Emerald Kalama Chemical.

Aan welke consumentenproducten lever jij een bijdrage?

Wij maken componenten die gebruikt worden in smaak- en geurstoffen voor de voedingsmiddelenindustrie. We maken ook conserveringsmiddelen voor voedsel, cosmetica en farmacie, en weekmakers als veilig alternatief voor ftalaten. Ketchup, frisdranken, schoonmaakmiddelen, verven, vloerbekleding, het zijn allemaal consumentenproducten waar onze producten in zitten. Dat is iets om trots op te zijn, want wij geven onopgemerkt meer smaak, geur en flexibiliteit aan het leven.

Als senior project engineer werk ik niet direct aan die eindproducten, maar ondersteun ik onze productieprocessen. Ik ben voornamelijk bezig met projecten voor verbeterde veiligheid en vermindering van energiegebruik en uitstoot. Ik voer als eerste haalbaarheidsstudies uit, waarvoor ik in de fabriek moet zijn om te kijken wat er mogelijk is. Vervolgens werk ik vanachter mijn bureau aan het uiteindelijke ontwerp. Vanwege de coronacrisis werk ik voornamelijk vanuit huis. Omdat ik niet even bij mijn collega’s kan binnenwandelen, loopt alles iets trager dan ik gewend ben. Maar het gaat wel.

Wat vertel jij je kinderen als zij vragen wat voor werk je doet?

Bij chemie hebben kinderen een beeld van iemand in een labjas die met glazen kolfjes en reageerbuisjes bezig is. Ik vroeg laatst aan mijn jongste zoon: ‘Heb je ooit een 10 meter hoge glazen kolf of reageerbuis gezien als we langs een fabriek rijden?’ ‘Nee’, zei hij toen. Nou, dat is mijn rol, verzinnen hoe je iets wat op het lab in glas is bedacht, in zo’n grote fabriek kan maken. Je hebt in een fabriek meer druk of hogere temperaturen nodig om het voor elkaar te krijgen dan op het lab. Ik bedenk de metalen apparaten die daarvoor nodig zijn.

Hoe ben je in deze baan terechtgekomen?

Ik ben op Curaçao geboren en opgegroeid. Ik wilde eerst dierenarts worden. Ik had dankzij mijn vader een miniboerderij thuis, met schildpadden, ganzen, geiten, noem maar op. Ik was daar helemaal door geïntrigeerd. Maar bij mijn eerste lessen scheikunde op het vwo deden we een practicum. We begonnen met een stof en na verschillende reactiestappen kregen we de oorspronkelijke stof weer terug. Ik vond het interessant dat ik door reacties stoffen kon manipuleren en dacht: nee, ik ga scheikunde studeren.

"Ik heb veel behoefte aan afwisseling in mijn werk, en het moet uitdagend zijn, niet te makkelijk. Dat biedt dit werk."

Mijn scheikundedocent raadde chemische technologie aan, zodat ik terug kon keren naar het eiland om bij de plaatselijke raffinaderij te werken. Op mijn 18^e kwam ik daarom naar Nederland voor chemische technologie op de Universiteit van Twente. Dat was een fijne opleiding, maar wel met een heel andere cultuur dan ik gewend was op Curaçao. Dan geeft het voldoening als je toch alles voor elkaar krijgt, qua sociaal leven en studie. Daarna volgde ik nog een postacademische opleiding procesontwerp, voor een soepelere overgang naar de industrie. Ik deed mijn eindopdracht bij het toenmalige NeoResins in Waalwijk. Dat beviel voor beide partijen goed, dus na afronding ben ik daar meteen in dienst getreden.

Na 10 jaar ging ik terug naar Curaçao. De raffinaderij bleef vragen of ik daar kwam werken, en ik zei steeds ‘Nee, nog niet’. Maar mijn vrouw kreeg ook een interessante baan aangeboden op het eiland. Dat gaf een voor ons unieke kans. Plus dat mijn kinderen op het eiland konden opgroeien en hun grootouders konden leren kennen. Vorig jaar nam alleen de zekerheid over mijn werk af doordat sluiting van de raffinaderij dreigde. Er zijn geen andere chemische bedrijven op het eiland waar ik op mijn niveau kan werken. We hakten de knoop door en kwamen terug. Omdat ik graag aan grote kapitaalprojecten wilde werken, koos ik voor Emerald Kalama Chemical, dat daar veel perspectieven voor bood.

Wat zou je je jongere zelf nu adviseren?

Op onze miniboerderij verkochten we van alles, zoals dieren en eieren. Zo proefde ik op jonge leeftijd aan het ondernemerschap. Als tiener had ik daar minder interesse voor. Daar heb ik wel spijt van. Het was goed geweest als ik was blijven ondernemen, ook tijdens mijn studententijd. Niet per se om na mijn studie door te gaan met een eigen bedrijf, maar wel voor de commerciële vaardigheden. Die zijn handig, in wat voor positie ik ook werk. Ik heb later nog een cursus businessmanagement gedaan, want ik ben vooral een technisch iemand. Moet ik iemand van de commerciële of financiële kant overtuigen van een project, dan is het handig om dezelfde taal te spreken.

"De chemie vormt de basis van alles in ons leven."

Wat levert je werk je op?

Ik verdien genoeg zodat ik een relaxed leven heb met mijn gezin. Ik word er niet zo rijk van dat ik direct een boot kan kopen, maar ik kan er wél een huren. Ik kan er ook op relaxte vakanties van. Dat is niet onbelangrijk. Mijn ouders gingen vaak met mij op mooie vakanties naar het buitenland. Die ervaringen wil ik ook aan mijn kinderen bieden.

Ik heb veel behoefte aan afwisseling in mijn werk, en het moet uitdagend zijn, niet te makkelijk. Dat biedt dit werk. Als projecten dan lukken, geeft dat echt voldoening. Er zijn weinig sectoren waar je raakvlakken hebt met zoveel disciplines. De bioprocestechnologie van een waterzuiveringsinstallatie, procesbesturing, veiligheid, werktuigbouwkunde, civiele techniek, geautomatiseerde verpakkingstechnologie, je krijgt overal mee te maken. Zo leer ik continu van alles bij.

Ik ben er ook trots op dat de chemiesector het tegenwoordig in toenemende mate mogelijk maakt dat wij een hoge levensstandaard hebben, maar dan op een duurzame manier. Dat moet ook wel, want de chemie vormt de basis van alles in ons leven, van voedsel tot onze elektronische apparaten. Ik kan met mijn werk daar direct aan bijdragen.

Op welke eigen prestatie ben je het meest trots?

Bij een eerdere werkgever maakten we gebruik van batchprocessen. Door een systeem met allemaal slangen die af- en aangekoppeld moesten worden, was er alleen veel productverlies en meer kans op fouten. We ontwierpen daarom een nieuw systeem voor deze transfers, maar voor de inbouw daarvan moest de fabriek een tijd stil liggen, wat kostbaar is. We kozen ervoor om eerst de helft van de fabriek over te laten stappen, terwijl de andere helft nog operationeel was op het oude systeem. Dat minimaliseert het verlies, maar het was een proces met veel risico’s, omdat bij opstartproblemen de fabriek nog langer stil kwam te liggen. Als commissioning manager heb ik met mijn team de risico’s geanalyseerd en de overstap goed voorbereid. En het is gelukt, binnen de afgesproken tijd.

Als je iets zou mogen veranderen aan je baan, wat zou dat zijn?

Als ik mogelijkheden zie om zelf bij te dragen aan verbeteringen, doe ik dat ook zeker. Er zijn twee aspecten die ik niet alleen bij Emerald maar ook bij andere bedrijven graag zou zien. Ten eerste denk ik aan uitgebreide programma’s om jongeren te betrekken bij technologie. Daarnaast zie ik graag meer programma’s om met andere bedrijven, zowel downstream als upstream, te werken aan de circulaire inzet van grondstoffen.

Wat zou je nóg liever doen dan wat je nu doet?

Vooralsnog wil ik dit tot aan mijn pensioen blijven doen. Maar er zijn wel dingen die ik graag erbij wil doen. Het lijkt me bijvoorbeeld leuk om landelijk te wonen en weer een grote tuin met een boerderijtje te hebben. Daar kan ik na de hectiek van een project op het werk helemaal tot rust komen. Ik ben daarnaast een liefhebber van premium steaks en exclusieve rums, en daar zou ik graag events over willen organiseren. Maar als ik moet kiezen, dan hou ik te veel van mijn vak om het los te laten. Die andere dingen doe ik dan wel in het weekend.

Chemie Magazine ook ontvangen? Abonneer je gratis

Wie is Sherman naast zijn werk?

Sherman houdt van fitness (“De sportscholen zijn dicht, dus ik heb alles besteld om thuis te trainen”) en mountainbiken (“Dat deed ik op Curaçao vaak op zondagochtend, en mijn oudste zoon heeft ook een fiets, dus daar wil ik weer mee starten”). Daarnaast draait Sherman graag platen, zoals op events en bij feesten van vrienden. “Ik luister van metal tot latin, maar op feestjes draai ik vooral dansbare muziek zoals urban, latin en house.”

Foto: Henk Veenstra