Corrosie onder isolatie kan de integriteit van de assets negatief beïnvloeden. Wanneer vocht onder het isolatiemateriaal van leidingen en apparaten met een temperatuur van circa 0 tot 175 graden Celsius komt, kan er corrosie optreden. De aanwezigheid van zouten, bijvoorbeeld in hemelwater bij chemiefabrieken in de omgeving van de zee, kan de aantasting van het staal versnellen.

De gevolgen kunnen groot zijn. Zo zijn er de afgelopen jaren meerdere incidenten in de chemische industrie geweest waarbij gevaarlijke stoffen vrijkwamen omdat door corrosie onder isolatie leidingen beschadigden en lekkages veroorzaakten. Chemiebedrijven geven daarom jaarlijks erg veel geld uit aan maatregelen om het probleem te beheersen en te voorkomen.

Lastig te voorspellen

Voorspellen is geen eenvoudige zaak. Het gaat om een lastig, vrijwel onmogelijk, te voorspellen proces dat zich achter het isolatiemateriaal afspeelt. Factoren als weersomstandigheden, de kwaliteit van de beplating, het isolatiemateriaal zelf en de coatings - evenals de wijze van applicatie daarvan-, spelen een grote rol. Bovendien is het proces voor het oog onzichtbaar. Daarom zijn inspecties essentieel. Wanneer (chemie)bedrijven de beplating en het isolatiemateriaal verwijderen, zien ze meteen wat er aan de hand is. Door de enorme omvang van de leidingen en andere geïsoleerde procesapparatuur in de sector is dat een zeer kostbare en tijdrovende zaak. Zo zijn steigers nodig om moeilijk bereikbare plaatsen in de plant te bereiken. Onderhoudstops vormen het aangewezen moment, maar dan zijn er vaak beperkte mogelijkheden gezien de vele werkzaamheden.

Om corrosie onder isolatie te voorkomen en beter op te sporen, ontwikkelden dertig asset owners, leveranciers en experts uit de proces- en chemische industrie met een subsidie (verleend door RVO) in World Class Maintenance (WCM)-verband een set van praktische tools om corrosie onder isolatie beter te kunnen managen. Het project is onderdeel van het landelijke programma Duurzame Veiligheid 2030 dat onder andere gericht is op duurzaam assetmanagement. Rob de Heus, projectleider namens WCM, stelt dat vooral proces- en (petro)chemiebedrijven die niet zo vergevorderd zijn met hun aanpak van corrosie onder isolatie hiervan kunnen profiteren.

Praktische tools

“Sinds de start van het project in november 2018 werkten drie groepen in tien sessies aan de ontwikkeling van de praktische tools: een beslismodel om de juiste inspectietechniek voor een bepaalde situatie te kiezen, een tool om de levensduur van een coating onder isolatie te voorspellen en een risico-gestuurd managementsysteem om het fenomeen te beheersen.”

SABIC | "Werken volgens de standaard biedt duidelijkheid voor een chemiebedrijf”

De werkgroep NDO (Niet Destructief Onderzoek) ontwikkelde een model om de juiste NDO-techniek voor een bepaalde situatie te kiezen. Het maakt immers nogal wat uit of het om een leiding gaat of de wand van een apparaat. Er zijn verschillende technieken, zoals röntgenopnames en geluidsgolven, om corrosie onder isolatie aan te tonen. “Deze technieken zijn beproefd wanneer leidingen en apparaten geheel ontmanteld zijn. Kwalitatieve metingen bij gedeeltelijke of zonder ontmanteling zijn echter nog een hele uitdaging ”, stelt de Heus. “Bovendien hangen er verschillende prijskaartjes aan.” De werkgroep kwam dan ook tot de conclusie dat er niet voor iedere situatie één uniforme inspectietechniek bestaat. Daarom is een combinatie van inspectie technieken nodig om het probleem met de vereiste betrouwbaarheid op te sporen.

Levensduur

Deelnemers in de werkgroep Coatings, waaronder asset owners, verfproducenten en applicateurs, onderzochten de levensduur van coatings en de benodigde kwaliteit van de bedrijven die de verfsystemen aanbrengen. Het blijkt niet mogelijk om te voorspellen hoe lang een coating tegen degradatie van leidingen en apparaten bescherming biedt. Dat is ook lastig gezien de omstandigheden, zoals temperatuurwisselingen, waarmee de coating te maken krijgt. Ook kan een coating in het Nederlandse vochtige klimaat vaak niet onder de juiste omstandigheden worden aangebracht om een optimale hechting te realiseren. Een goed aangebrachte coating kan al na ongeveer vijf jaar zijn beschermende werking verliezen, langer dan 15 jaar blijkt niet haalbaar, blijkt uit de expertise van de werkgroep. Alleen thermally sprayed aluminium, dat applicateurs warm op de leidingen spuiten, heeft- mits goed aangebracht- een levensduur die tot dertig jaar kan oplopen. De werkgroep ontwikkelde een keuzemodel waarmee chemiebedrijven kunnen zien hoe verschillende soorten coatings zich onder bepaalde omstandigheden houden. “De werkgroep gaat volgend jaar met de verfindustrie aan tafel om de kwaliteit van de coatings verder te onderzoeken. Dat geldt ook voor de leveranciers van NDO-technieken”, weet de Heus.

DSM | “Goede samenwerking in de keten essentieel”

Risicomodel

De derde werkgroep ontwikkelde een risico-gebaseerd managementsysteem om de kans en het effect van corrosie onder isolatie zo goed als mogelijk te voorspellen en de gevolgen te beheersen. De leden, voornamelijk asset owners, gebruikten hierbij de input van de andere twee werkgroepen. Inspectie stelt immers vast in hoeverre eventuele degradatie en daarmee de kans op falen is gevorderd. De ingeschatte (rest)levensduur van coatings is eveneens essentieel om de kans op falen van leidingen of apparaten vast te kunnen stellen. Beide invloeden worden geïntegreerd in het risicomodel. De werkgroep stelde een prioriteitenmatrix op om het risico op falen van een leiding of apparaat door corrosie onder isolatie in te kunnen schatten. De matrix geeft in kwalitatieve gradaties aan hoe groot het risico is dat een minimale wanddikte van een leiding of vat wordt onderschreden. Het systeem geeft dus aan hoe groot de faalkans is en wat de gevolgen zijn als het ook daadwerkelijk gebeurt. Chemiebedrijven kunnen zo prioriteren wanneer en waar ze maatregelen moeten nemen.

Uitstel presentatie vanwege corona

De betrokken partijen wilden op 24 maart bij VNO-NCW in Den Haag een uitgebreide presentatie geven van alle opgeleverde goede praktijken om corrosie onder isolatie beter op te kunnen sporen en beter te managen, maar vanwege de coronacrisis is deze uitgesteld. De Heus: “Ook komt er een vervolgproject onder het landelijke programma Duurzame Veiligheid 2030. Doel is om de huidige praktijken in de praktijk te testen en te verfijnen, maar ook om vervolgonderzoek te gaan doen naar bescherming en inspectiemethodieken.”

Foto's: WCM

Projectpartners 
AkzoNobel • BASF • Borealis Group • BP • Cuijpers Services BV • DOW Benelux B.V. • DSM • FLUOR • ION • Kennis- en Innovatiecentrum KicMPi • KINT • OCI Nitrogen • Sabic • Shell • Sitech • Stork a Fluor Company • TEMATI • VENKO • VNCI • World Class Maintenance