Soul- en gospelzangeres, muziekdocent, studieloopbaanbegeleider, schrijver van twee kookboeken, een eigen kookprogramma op 24Kitchen, coach in een jeugdgevangenis, ambassadeur van Stichting Hartekind. Het is maar een kleine greep uit de vele dingen die Shirma Rouse doet. Ze is maatschappelijk zeer geëngageerd en houdt zich bezig met thema’s als de vluchtelingenproblematiek en gelijke kansen voor vrouwen op de werkvloer. Dat werk speelt zich vaak af buiten de spotlights die ze als artiest wel opzoekt. Ze begon als achtergrondzangeres en werkte onder andere met Michael Bolton, Chaka Khan, Anouk en het Metropole Orkest. Landelijke bekendheid kreeg ze in 2013 toen ze meedeed aan The Voice of Holland. Toch kwam ze ooit naar Nederland om scheikunde te studeren. Dat ze daarna toch voor een muziekcarrière koos, was iets waar haar vader aanvankelijk wel van baalde.

Ze komt namelijk uit een écht bètagezin. Shirma: “Mijn drie broertjes en mijn zusje hebben net als ik ook allemaal voor een bètastudie gekozen. Mijn vader werkte als dieselmonteur en was voor zijn werk veel bezig met duurzaamheid en het milieu. Mijn moeder was medisch analist. Kennis en ontwikkeling waren heel belangrijk in onze opvoeding. Daar heeft vooral mijn moeder een sturende hand in gehad. We maakten elke dag ons huiswerk aan de tafel samen met mijn moeder. Thuis keken we niet naar tekenfilms, maar naar programma’s op National Geographic en Discovery Channel. We volgden het nieuws op CNN, waardoor ik ook veel met debatteren en de politiek heb. Ik was als kind altijd bezig met cijfers en processen. Voordat ik naar groep 3 ging, kende ik alle tafels. Ik kon goed leren en toen ik naar de middelbare school ging, kende ik het hele periodiek systeem al uit mijn hoofd.”

Bijles van ‘tante Shir’

Die aanleg voor cijfers, systemen en processen is volgens Shirma genetisch bepaald. “Je hebt er aanleg voor of niet. Ik zie systemen, ik snap systemen. Ik was er goed in en het was logisch dat ik daar iets mee ging doen. Aanvankelijk wilde ik geneeskunde studeren, maar in mijn laatste jaar van de middelbare school was ik het vak biologie echt zat. Daar moest je zo ontzettend veel voor leren en dat was gewoon niet mijn ding. Ik wilde processen onderzoeken, analyseren en begrijpen. Zo kwam ik bij de chemie. Mijn scheikundedocent op de middelbare school moedigde mij daar ook in aan. Ik gaf toen al bijles in de bètavakken aan mijn klasgenoten. Net als mijn moeder trouwens. Zij heeft zoveel kinderen geholpen als ze voor hun examens moesten leren. Ik geef nu ook nog steeds bijles, aan kinderen van vrienden. Komen ze naar ‘tante Shir’ voor rekenen, schei- en wiskunde, harstikke leuk.”

Het werd dus een studie scheikunde in Leiden en ambities had ze volop. “Ik was heel erg bezig met het milieu en de vraag hoe we de wereld beter kunnen maken. Dat was toen al heel belangrijk voor me. Ik zag mezelf wel werken aan verduurzamingsprojecten. Of bij een farmaceutisch bedrijf om medicijnen te ontwikkelen. Toen mijn oma ziek werd, dacht ik na over hoe het zou zijn als ik iets zou kunnen bedenken om haar beter te maken. Die dromen, die aspiraties, ik word emotioneel als ik daarover vertel. Een betere wereld voor ons allemaal, dat is altijd mijn visie geweest.”

Twents accent

“Ik heb hele goede herinneringen aan mijn studie in Leiden. Ook al was het soms best pittig. Toen ik hier kwam, konden ze het eerst maar moeilijk geloven dat ik zulke hoge cijfers had, als zwarte vrouw. Op de hele opleiding zaten maar twaalf buitenlandse studenten. Ik sprak de Nederlandse taal wel, maar had voor spectrometrie een docent uit Twente. Nou, met zijn accent verstond ik er geen moer van. De cultuurverschillen waren best groot. Van een kleine gemeenschap op de Nederlandse Antillen naar een studie waarvan niemand had kunnen denken dat ik die zou gaan doen. Als ik er nu over vertel, word ik weer teruggeworpen naar de tijd dat ik als klein meisje alleen naar Nederland kwam om te studeren. Maar ik heb in het eerste jaar wel gelijk mijn propedeuse gehaald. Al weet ik nog steeds niet hoe, want ik zong meer dan dat ik studeerde. En toch, als ik terugkijk op mijn scheikundestudie, dan kan ik niet anders zeggen dan ‘Het was zo tof’! Ik denk met liefde terug aan die tijd. Samen met mijn klasgenoten in het lab projecten doen, processors maken om al je HPLC-resultaten (high-performance liquid chromatograpy, red.) te bewerken en dan met AAS (atomaire-absorptiespectrometrie, red.) oplossingen bedenken. Ik zou eigenlijk nu wel weer een studie willen doen, want als je jong bent en je komt van de Antillen, weet je niet dat er nog zoveel andere opties zijn. Misschien was ik wel astronaut geworden.”

Toch de muziek

De liefde voor chemie is nog steeds groot en Shirma plukt er ook nu nog de vruchten van. Bijvoorbeeld bij het koken, wat een grote hobby van haar is. Zo weet ze dat vlees sappiger wordt als je het marineert in baking soda en ze gebruikt alle kennis over chemie in de keuken. “Ik heb tijdens mijn studie alle etiketten van bottled water bestudeerd. Onderzoeken hoeveel mineralen en zouten er in zitten en of de aangegeven hoeveelheden wel klopten. Daarom drink ik nu nog steeds alleen Spa Blauw. Ja, het was een fijne tijd in Leiden, maar ik koos uiteindelijk toch voor de muziek. Na mijn scheikundestudie ben ik naar het conservatorium gegaan.” Een keuze die niet meteen de goedkeuring van haar vader kreeg. Een onzeker bestaan als artiest in plaats van een goede baan met zekerheid? “Als ouders heb je een bepaald toekomstbeeld voor je kinderen in gedachten. Ik was laatst op bezoek bij ze en we hadden het er weer over. Hij is zelf ook muzikant geweest en wist hoe moeilijk het bestaan van een artiest kan zijn. Ik zei: ‘Papa, u heeft uw keuzes gemaakt. U moet vertrouwen in mij hebben dat ik weet wat ik doe.’ Het was bijzonder dat hij later besefte dat ik het wel gemaakt heb.”

Een baan in de chemie is het niet geworden, maar Shirma maakt zich hard voor onderwijs en educatie. “Het feit dat ik gestudeerd heb en wat het me gebracht heeft, dat wil ik graag meegeven aan volgende generaties. Ik gebruik die ervaring bijvoorbeeld in de jeugdgevangenis waar ik workshops geef over ownership aan jonge kinderen die veroordeeld zijn voor de zwaarste delicten. Ik wil ze leren dat ze hun eigen leven kunnen opbouwen. Bijvoorbeeld door te studeren.”

Meer meisjes bèta

Meer meisjes die een bètastudie gaan doen, ook daar loopt Shirma warm voor. Het is haar fire voor het onderwijs die telkens boven komt drijven. “De drempel is nog steeds heel hoog. Te weinig meisjes kiezen voor een bètaopleiding, terwijl wij vrouwen juist heel oplossingsgericht zijn. Ik wil jonge meisjes inspireren en motiveren: do it! Mijn nichtje heeft net haar hbo-opleiding bouwkunde afgerond en gaat nu naar de universiteit. Een ander nichtje is net afgestudeerd in microbiologie. We moeten ze aanmoedigen. Als ik de kans krijg om ze te ‘besmetten’ met de liefde voor bèta, dan doe ik dat graag.”

Morgen opnieuw kiezen: muziek, onderwijs of werken bij een chemiebedrijf? Shirma: “Ik denk dat ik zou kiezen voor het onderwijs. Maar als ik terug zou gaan naar de chemie, dan zou ik echt iets kunnen toevoegen, op het gebied van duurzaamheid maar ook op bedrijfsmatig niveau. Chemici en technische mensen zijn heel erg van de cijfers in hun hoofd, maar je moet ook naar je gevoel kijken. Ik mis soms een stukje menselijkheid in al dat breinwerk. Daar zou ik mensen wel in willen aansturen. Daar ben ik goed in, ook omdat ik feeling heb met de chemie. Dus jongens: als jullie me nodig hebben…”

VNCI Jaarevent: Shirma meets amazing Ben

“Amazing”, roept Shirma meteen op de vraag hoe ze het vindt om in september op het event VNCI 105 Jaar Nobelprijswinnaar Ben Feringa te interviewen. “Hij is dé man. Een Nobelprijs winnen, dat is hetzelfde als een Olympische medaille of een Oscar winnen. Het betekent dat al die mensen erkenning geven voor wat jij hebt weten te bewerkstelligen. En het is niet alleen prestige, het zegt ook dat je ‘hart’ hebt voor je medemens. Ik krijg kippenvel als ik dat zeg, want ik vind dat zo ontzettend tof. Het is nog niet eens wat hij bewerkstelligd heeft, maar vooral waarom. Al die slapeloze nachten, de tijd die hij niet aan zijn ouders of vrienden kon besteden, al die uren die in dat werk zijn gaan zitten. Wat maakt dat hij dat zo belangrijk vindt? Dat wil ik graag van hem horen. En waar hij zichzelf over vijf jaar ziet. Ik wil inzicht krijgen in zijn toekomstvisie, als wetenschapper maar ook als mens.”

Op 11 september zijn Shirma Rouse en Ben Feringa te gast op het event VNCI 105 Jaar. Ze gaan in gesprek over de chemie en Shirma geeft een optreden. Voorafgaand is er een Algemene Ledenvergadering. Beide bijeenkomsten zijn exclusief voor genodigden.