Hoe implementeren VNCI-leden de Sustainable Development Goals (SDG’s) op de werkvloer? Chemie Magazine maakt een rondgang langs verschillende bedrijven. DSM, ICL en Carbogen Amcis laten zien hoe hun werk voor SDG 3, gezondheid en welzijn, ook hun eigen bedrijf ten goede komt.

‘Verzeker een gezond leven en promoot welzijn voor iedereen, op alle leeftijden’, dat is de oproep van SDG 3, een van de zeventien Sustainable Development Goals van de VN. Behalve het terugdringen van kinder- en moedersterfte, epidemieën en tropische ziektes, moet de naleving ook leiden tot minder verkeers- en verslavingsslachtoffers, minder welvaartsziektes en minder depressies.

Meer artikelen lezen over SDG's? Abonneer je gratis op Chemie Magazine.

Verontreiniging

Veel chemiebedrijven hebben direct te maken met subdoel 3.9: terugbrengen van het aantal sterfgevallen en ziekten als gevolg van gevaarlijke chemicaliën en de verontreiniging van lucht, water en bodem. Luchtvervuiling leidde in 2016 wereldwijd tot 7 miljoen doden, rapporteerde de secretaris-generaal in 2019. Daarnaast versterkt het de kans op cardiovasculaire ziektes en aandoeningen van de luchtwegen.

Door de uitstoot van fijnstof en andere schadelijke stoffen te beperken, moet dat sterftecijfer voor 2030 ‘substantieel’ verminderd worden. De recente corona-maatregelen toonden al aan hoe effectief het stilleggen van de economie daarbij kan zijn: het aantal doden dat wordt bespaard door de schonere lucht zal het aantal doden ten gevolge van het virus ver overschrijden, voorspellen onderzoekers.

Gezondheidsproducten

Naast het reduceren van de uitstoot van schadelijke stoffen die vrijkomen bij hun eigen productie, dragen veel chemiebedrijven bij aan het ontwikkelen van producten die de menselijke gezondheid ten goede moeten komen. Zo maakt DSM dieetvoeding voor mensen die kampen met over- of ondervoeding, produceert Carbogen Amcis geneesmiddelen voor nier- en leverpatiënten en werkt ICL aan zonnebrandcrème en vegaburgers. De maatregelen die ze daarbij nemen helpen hen tegelijkertijd om op grondstoffen te besparen, risico’s te verminderen en nieuwe markten aan te boren.

Carbogen Amcis | Gezonde productie beschermt de buren

Gezondheid voor de één moet niet ten koste gaan van gezondheid voor de ander, benadrukt Carbogen Amcis’ duurzaamheidsmanager Jeroen de Jong. Gevestigd in centrum Veenendaal wil de vitamine D-producent er vooral voor waken dat zijn directe buren geen schade ondervinden van de oplosmiddelen op het terrein. In 2030 wil het bedrijf helemaal oplosmiddelvrij zijn. De zoektocht naar alternatieven zet aan tot onderzoek en innovatie.

Wie aan de cosmetica en farmacie verkoopt, heeft te maken met buitengewoon kritische klanten. In geneesmiddelen mag geen enkele verontreiniging zitten, cosmetische ingrediënten zijn bij voorkeur veganistisch. Als leverancier van cholesterol en vitamine D, kijkt Carbogen Amcis daarom niet alleen uitgebreid naar de eigen bedrijfsvoering, maar ook naar die van toeleveranciers – of dat nu algenkwekers zijn of schapenboeren (voor het wolvet).

Wolwasserij

Vanouds doopten de boeren de schapen vier of vijf keer per jaar in bestrijdingsmiddelen, vertelt De Jong. Vervelend voor de schapen, maar ook voor de wolwasserij, die met het afvalwater zat. Door met de boeren in gesprek te gaan, werd de reguliere gifdoop vervangen door een incidentele, én een gezamenlijke communicatieset. Zo bespaarden schapenboeren op pesticides en bespaarde de wolwasserij op reiniging.

Voor de eindgebruiker zal het niet veel uitmaken, legt De Jong uit: het eindproduct was en blijft schoon. De grootste gezondheidswinst zat hier bij SDG 3.9, het verminderen van verontreiniging van water, lucht en bodem met voor de gezondheid gevaarlijke stoffen; in dit geval onder meer belangrijk voor de schapenboeren en wolwassers.

Oplosmiddelvrij

Voor de oplosmiddelen die bij de productie worden gebruikt, geldt eigenlijk hetzelfde: de gezondheidsrisico's liggen niet zozeer bij degenen die de vitaminen moeten slikken, maar bij de mensen in de omgeving waar het gemaakt wordt. “Het gaat om relatief onschuldige stoffen als aceton en methanol, en de concentratiegrenzen zijn nog nooit overschreden,” zegt de Jong, “maar je zit toch met 150 ton brandbare stoffen in een woonwijk. Op zo’n plek wil je elk mogelijk risico uitsluiten.”
 

"Nu kijken we welke technieken we kunnen gebruiken om de oplosmiddelen helemaal uit te faseren."
 

Als het aan Carbogen Amcis ligt, werkt het in 2030 helemaal oplosmiddelvrij. Dat is nog een flinke uitdaging, weet De Jong. Zeker voor de medicijnproductie, die werkt met geregistreerde processen die je niet zomaar mag veranderen. “We hebben al een gesloten proces. Nu kijken we welke technieken we kunnen gebruiken om de oplosmiddelen helemaal uit te faseren. Onze R&D-manager scant haar wetenschappelijke omgeving, en heeft al wat veelbelovende processen gevonden. Die testen we. Dat gaat langzaam, maar we hebben al de eerste leuke resultaten. Het hele traject vergt veel investeringen, maar dan zijn we ook gelijk van het hele veiligheidsprobleem af.”

DSM | Onder-, overvoeding en corona te lijf

“Binnen drie weken hebben we de productie van medische mondmaskers in Nederland weten op te schroeven van nul naar 1 miljoen per week”, vertelt DSM-woordvoerder André van der Elsen trots. DSM sloeg de handen ineen met een bedden- en een filterfabrikant om in recordtijd aan de vraag vanuit de regering te kunnen voldoen. Net als met de productie van gezonde voeding, draagt DSM hiermee bij aan SDG 3.

“We leven in een wereld waarin 821 miljoen mensen honger lijden, terwijl 650 miljoen mensen obees zijn”, constateert DSM op zijn site. De voedingsingrediënten-tak draagt bij aan het terugdringen van het sterftecijfer van pasgeborenen en kinderen onder de 5 jaar (subdoel 3.2) en van niet-besmettelijke ‘welvaarts’ziektes als cardiovasculaire aandoeningen en diabetes (3.4).

Ruim een kwart van de wereldbevolking is misschien niet zichtbaar onder- of overvoed, maar lijdt wel aan ‘verborgen honger’, becijfert DSM: twee miljard mensen heeft een tekort aan vitaminen of mineralen. Denk daarbij aan kinderen met een tekort aan vitamine A, maar ook aan kantoormedewerkers met een tekort aan vitamine D, tieners met een tekort aan ijzer en ouderen met een tekort aan magnesium. Momenteel vullen ongeveer 100 miljoen mensen die tekorten aan met DSM’s ingrediënten. 

Gebalanceerde voeding

Door samenwerking met de Wereldgezondheidsorganisatie en hulporganisaties als Vitamin Angels moet dat aantal verder toenemen. Daarnaast zette DSM in Rwanda het publiek-private partnerschap Africa Improved Foods (AIF) op. Met producten van 36.000 lokale boeren en driehonderd medewerkers maakt AIF gezonde voeding verrijkt met vitaminen en mineralen, in de vorm van een pap waarmee veel kinderen hun dag beginnen.
 

"Twee miljard mensen heeft een tekort aan vitaminen of mineralen."
 

Een kind dat in de eerste 1000 dagen na conceptie goede, gebalanceerde voeding krijgt, heeft een veel grotere kans om zich goed te ontwikkelen, het goed te doen op school en aan armoede te ontsnappen, redeneert DSM. Voor een bedrijf dat wereldwijd actief is, betekent dat niet alleen een bijdrage aan zijn ideële ambities, maar ook aan de ontwikkeling van zijn toekomstige markt. De kinderen die nu via hulporganisaties extra vitamine A krijgen, zijn straks wellicht de consumenten van DSM’s voedingsproducten. 

Duurzame productie

Om de groeiende wereldbevolking ook in de toekomst van voldoende gezonde voeding te kunnen voorzien, werkt DSM daarbij aan methodes om minder landbouwgrond te verspillen. Zo maakt het kippenvoer dat de eierschalen sterker maakt en werkt het met plantaardige eiwitten. Door boeren op hun beurt te helpen hun productiemethodes duurzamer te maken, beschermt het niet alleen de toevoer van zijn eigen grondstoffen, maar werkt het ook aan SDG’s op het gebied van klimaat en biodiversiteit.

ICL | Minder vervuiling door gerichte recycling

Bij ICL ligt de focus van SDG 3 vooral op subdoel 3.9: een substantiële reductie van het aantal doden en zieken ten gevolge van lucht-, water- en bodemverontreiniging in 2030. Sinds 2014 legt ICL’s vicepresident Heinrich Berger zich toe op de ontwikkeling van ICL’s Global Procurement Center, dat moet zorgen dat alle grondstoffen uit verantwoorde bronnen komen. Inmiddels komt een groeiend deel van zijn fosfaat en broom in Europa uit recycling.

Wie de online duurzaamheidsrapportage van ICL bekijkt, krijgt talloze voorbeelden te zien van projecten waarmee ICL aan uiteenlopende SDG’s wil bijdragen. “Als wereldwijd producent van uiteenlopende meststoffen, voedingsmiddelen en industriële producten, is ons werk met bijna alle SDG’s verbonden”, verklaart duurzaamheidsmanager Roy Weidberg. “We zien de veranderingen die we doorvoeren om aan deze doelen te voldoen niet als offer, maar als onderdeel van een vitale bedrijfsstrategie. Klanten, investeerders en andere belanghebbenden vragen bedrijven voortdurend om meer duurzaamheid. We zijn ervan overtuigd dat de aanpassingen cruciaal zijn voor de voorspoed van ons bedrijf, nu en in de toekomst.”

Gezonder

ICL’s bijdrage aan SDG 3 blijkt onder meer uit producten als plantaardige vleesvervangers en Merquel, een poeder dat over kolen wordt gestrooid om de uitstoot van kwik tegen te gaan. De Nederlandse productielocaties maken producten als granulair polysulfaat voor de biologische landbouw, maar ook ingrediënten voor desinfecteermiddelen, zonnebrandcrème en medicijnen.
 

"Ons werk is met bijna alle SDG's verbonden."

Reststromen worden zoveel mogelijk hergebruikt, zowel binnen fabrieken, tussen de vestigingen als in coalities met externe partners. Zo maakt de Zeeuwse bromideverwerker deel uit van Smart Delta Resources (SDR), waarin voedsel-, energie-, staal- en chemiebedrijven samenwerken. Daarnaast is ICL Terneuzen een van de initiatiefnemers van het Polystyreen Loop Project. Het broom dat zijn Bromine Recovery Unit (BRU) uit afgedankt polystyreenschuim haalt, wordt gebruikt voor de productie van nieuwe vlamvertragers. 

Wereldwijd en lokaal

“Door met andere partijen samen te werken en onze waardeketens op elkaar af te stemmen, kunnen we veel meer effect hebben”, benadrukt vicepresident Heinrich Berger. “Wij zetten zelf druk op onze leveranciers om duurzaamheidsmaatregelen door te voeren, maar maken bijvoorbeeld ook deel uit van gezamenlijke initiatieven als Together for Sustainability (een initiatief waarin verschillende chemiebedrijven audits van hun toeleveranciers delen – red.). Met 22 bedrijven samen hebben we veel meer effect. Daarnaast helpt die samenwerking om dingen in het groter perspectief te blijven bezien. Ketenverantwoording is vaak zo complex dat je al snel in de details dreigt te verdwalen.”
 

Naast wereldwijde bijdragen, probeert ICL een positieve impact te hebben op gezondheid en welzijn van lokale werknemers, buurtbewoners en bezoekers. Zo zaagde Berger al ongewenste takken weg uit een Amsterdams bos, terwijl zijn collega’s wandelden met rolstoelgebruikers of kookten voor de ouderen. Zulke projecten worden niet alleen gewaardeerd door de buren, weet hij uit ervaring, maar ook door het personeel zelf. Behalve aan de versterking van het team en het welzijn van de buurt, dragen ze ook bij aan ICL’s andere ambitie: overal waar ze opereren de favoriete werkgever worden.

Foto: ICL | Medewerkers van ICL wandelen met rolstoelgebruikers.