De tapijtindustrie gebruikt nu vooral synthetische latex voor de rug van een tapijt, vloerkleed of mat om de pool (vezels) vast te maken door middel van een vulkanisatieproces. Het is een relatief goedkope fossiele grondstof en de fabrikanten kunnen latex opvullen met vulstoffen, zoals calciumcarbonaat, om het tapijt zwaarder te maken. Volgens de tapijtindustrie verlangen consumenten dat, want ze denken dat een zwaar tapijt voor hoge kwaliteit staat.

De keerzijde is dat tapijten die bestaan uit verschillende materialen zoals een bovenlaag van polyester, polypropyleen of polyamide, in combinatie met een latex back coating, nauwelijks zijn te recyclen. Latex vulkaniseert en bakt als het ware in elkaar waardoor recyclebedrijven de verschillende lagen niet van elkaar kunnen scheiden voor recycling. Versleten tapijten eindigen dan ook vooralsnog op de stortplaats of in de verbrandingsoven. Alleen al in Europa gaat het om zo’n 1,8 miljoen ton per jaar.

Innovatieve oplossing

Schmits Chemical Solutions ontwikkelde een oplossing die goed past bij de kernactiviteit van de innovatieve onderneming: de ontwikkeling van watergedragen chemie om textiel bepaalde eigenschappen mee te geven, zoals water- en vuilafstotendheid (zie kader). “Het zaadje voor deze innovatie is geplant door een van onze leveranciers”, vertelt directeur en mede-eigenaar Jurgen Bolscher, sinds 2007 verantwoordelijk voor het financieel en commercieel beleid. De leverancier kwam met de suggestie om een gerecycled poeder van epoxypolyester te gebruiken voor de versteviging van de vezels aan de tapijtrug.

“Goed voor het milieu, was zijn overweging, maar de tapijtindustrie kan er nog geen recyclebaar eindproduct van maken”, benadrukt Jurgen. “Daarom hebben we het idee verder ontwikkeld. We kunnen nu meerdere zogenaamde back coatings voor tapijten van onder meer polyester, polypropyleen of polyamide leveren. Fabrikanten kunnen hiermee tapijten uit één materiaal maken. Hierdoor is het goed te recyclen.” Deze claim werd eind 2023 bevestigd door onderzoekers van het Polymer Science Park, het innovatiecentrum voor toegepaste kunststoftechnologie in Zwolle.

“De dispersies zijn op het eerste gezicht kostbaarder in vergelijking met de gangbare producten”, stelt technisch directeur, chemisch technoloog en mede-eigenaar Miechel Zweers. Tegelijkertijd is er minder van nodig, waardoor de tapijten lichter zijn en de transportkosten afnemen. Bovendien is er minder water en energie nodig voor de productie. Tapijtfabrikanten brengen gemiddeld een kilo latex per vierkante meter tapijt aan. Vervolgens drogen ze het in een oven, waarbij het water verdampt en de latex zich aan de vezels hecht. Van de dispersies is gemiddeld driehonderd gram per vierkante meter nodig, waardoor de fabrikanten veel minder water hoeven te verdampen, het energieverbruik daalt en een lichter tapijt zorgt voor lagere transportkosten.

Applicatieparameters

De crux van de innovatie zit hem volgens Jurgen vooral in de ondersteuning die Schmits Chemical Solutions tapijtfabrikanten biedt bij de toepassing in het klantspecifieke productieproces. De uitvoering vergt de nodige aandacht. De dispersies moeten ze op de juiste manier aanbrengen, zodat de vezels zich goed binden aan de tapijtrug en de stabiliteit is gewaarborgd. “Alle applicatieparameters moeten goed werken. En het liefst op de machines die de fabrikanten al gebruiken.”

Dat is het onderscheidende element van het innovatieve chemiebedrijf. De onderneming heeft veel chemische én applicatiekennis in huis. Van de 45 medewerkers zijn er tien actief in het laboratorium. Naast chemici zijn dat ook mensen die verstand hebben van applicatietechnieken in de textielveredelingsindustrie. Er bestaan immers verschillende technieken om de watergedragen chemische oplossingen van het bedrijf op textiel aan te brengen. Schmits Chemical Solutions heeft bovendien een pilot plant in huis waarmee de medewerkers (soms samen met klanten) verschillende proeven kunnen uitvoeren.

De meeste inkopers in de tapijtindustrie gaan volgens Jurgen vooralsnog voor de laagste prijzen per kilogram in deze enorme volumemarkt.  “We moeten de mindset veranderen en ze overtuigen van de voordelen van onze dispersies.” Dat neemt tijd in beslag, maar de lagere benodigde hoeveelheid coating per vierkante meter, het lagere water- en energieverbruik, evenals de afname van de transportkosten, is goed voor de businesscase. Bovendien speelt wet- en regelgeving, zoals de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (UPV), een steeds grotere rol. De tapijtindustrie ziet zelf ook de noodzaak van de overgang naar een klimaatneutrale en circulaire economie en de meerderheid ziet hierbij een rol voor een (vrijwillige) UPV weggelegd, bleek in 2019 uit een verkenning van Partners for Innovation in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en Rijkswaterstaat

Andere keuzes

Vooralsnog ontbreekt het in Nederland aan een goed inzamelings- en verwerkingssysteem voor tapijten. Ruim dertig producenten, groothandelaren, interieurbedrijven en afvalverwerkers zetten zich daarom samen in om de vloerbedekkingsketen in 2030 voor minstens vijftig procent circulair te maken. Uiterlijk 2026 moet daarvoor een werkend systeem voor de inzameling en circulaire verwerking zijn opgezet. Schmits Chemical Solutions is nauw betrokken bij deze ontwikkelingen.
Het bedrijf koos er in het verleden al voor om geen milieubelastende stoffen, zoals halogeen en antimoon, te gebruiken om technisch textiel brandvertragend te maken. “We zijn jaren geleden al gestart met een ontwikkeling om het gebruik van fluorcarbon sterk terug te dringen in onze formuleringen”, vertelt Jurgen. “We ontwikkelen sinds acht jaar een serie fluorvrije chemieproducten om technisch textiel water- en vuilafstotende eigenschappen te geven. De vraag uit de markt neemt steeds meer toe, onder meer door relevante toekomstige wet- en regelgeving, zoals een mogelijk Europees verbod op pfas. En het feit dat sommige grote beleggingsfondsen geen geld meer in bedrijven investeren die deze stoffen maken, dwingt de keten om langzaam maar zeker andere keuzes te maken.”

Samenwerking onderwijs

Schmits Chemical Solutions werkt nauw samen met onderwijsinstellingen, zoals Hogeschool Saxion en ROC van Twente. “Wij bieden stages en onderzoeksplekken voor studenten aan”, licht Miechel toe. Saxion heeft volgens hem als een van de weinige kennisinstellingen in Nederland een behoorlijke knowhow op het gebied van de textielindustrie en dat past weer goed bij de activiteiten van het bedrijf. Tijdens de Week van de Technologie Almelo kreeg ook de jeugd uit de groepen zeven en acht de kans om een kijkje bij het bedrijf te nemen. Ook binnen het bedrijf is veel aandacht voor opleiding en ontwikkeling. “We stimuleren opleiding en ontwikkeling volop. We hebben dan ook veel lange dienstverbanden”, zegt Jeroen. “Enorm groeien is geen doel op zich, maar een gezonde groei is nodig om de medewerkers een interessante werkomgeving te bieden, met ruimte voor speurwerk, de ontwikkeling van nieuwe producten en zelfontplooiing.”

Vijftig jaar Schmits Chemical Solutions

Twente heeft een rijke historie op het gebied van de textielindustrie. Daar speelde oprichter Schmits vijftig jaar geleden met de oprichting van het bedrijf op in. Vanaf het begin ontwikkelt de onderneming watergedragen chemie om textiel bepaalde eigenschappen mee te geven, zoals water- en vuilafstotendheid, brandvertraging, verlijmbaarheid en antislip effecten. Later breidde het bedrijf de activiteiten uit met de ontwikkeling en productie van schoonmaakmiddelen, waarmee groothandels  de professionele markt bevoorraden. Voor  schoonmaakmiddelen ligt de focus op Nederland, de oplossingen voor technisch textiel verkoopt het bedrijf wereldwijd in uiteenlopende markten: van de automotive industrie, de building en construction industrie, tot de vliegtuigsector.

Verder mengen en roeren de medewerkers voor klanten in diverse sectoren onder strikte geheimhouding chemische (half)fabricaten volgens de gewenste formulering of specificaties. Het gaat om bedrijven die zelf niet willen of kunnen produceren, of hun recepturen willen opschalen. Schmits beschikt over een uitgebreid ketelpark en de medewerkers zijn gewend om met uiteenlopende grondstoffen te werken. De R&D-experts ondersteunen klanten ook bij het herformuleren van recepturen, bijvoorbeeld door milieubelastende grondstoffen te vervangen door schonere alternatieven.

De huidige eigenaren Jurgen Bolscher en Miechel Zweers namen het bedrijf in 2007 over van oprichter Schmits. Het bedrijf groeit gestaag en volgend jaar opent het nieuwe logistieke centrum op het terrein in Almelo de deuren. Ook is er veel aandacht voor automatisering van het productieproces, zoals de aan- en afvoer van grondstoffen voor de productieketels. “Een uitdaging gezien de productie in batches”, stelt Miechel. “Door slimme toepassingen, zoals afvularmen bij de productieketels, kunnen we het werk verlichten of versnellen zonder extra mensen aan te nemen. Wij focussen op gezonde groei, in nauwe samenwerking met onze klanten en leveranciers.”