“Met onze bioraffinaderij op de Maasvlakte en het hoofdkantoor van onze duurzame vliegtuigbrandstoffen op Schiphol zijn we nadrukkelijk aanwezig in Nederland”, zegt Jeroen Verhoeven. “De lancering van Neste RE voegt daar een nieuwe dimensie aan toe. We spelen hiermee in op een duidelijke industriebehoefte. Bedrijven kunnen hun scope 3-emissies reduceren en verschillende grote spelers zijn hier druk mee bezig. Neste RE is een drop-in oplossing die bestaat uit hernieuwbare en gerecyclede grondstoffen die fossiele grondstoffen voor de productie van polymeren en chemicaliën kunnen vervangen. Niet onbelangrijk daarbij is dat het materiaal zonder grote aanpassingen in de bestaande stoomkrakers gebruikt kan worden. En bij de converters en andere gebruikers van de plastics hoeft er helemaal niets aangepast te worden.” 

In honderd jaar is er een superefficiënte waardeketen ontstaan die ook met hernieuwbare producten gewoon kan blijven draaien. “Er is nog wel een probleem op het gebied van kosten”, zegt Verhoeven. “Hernieuwbare producten zijn duurder, maar ze helpen wel om de gevolgen van klimaatverandering tegen te gaan. De gevolgkosten van klimaatverandering – verminderde landbouwopbrengsten, stormschade, overstromingen – zijn niet in het gebruik van fossiele brandstoffen mee berekend. De CO₂-beprijzing ligt nog niet op het niveau van de gevolgkosten. Voor de langetermijnkosten is het daarom voordeliger om zo snel mogelijk over te schakelen naar duurzame alternatieven. Het zou mooi zijn als de overheid hierbij met bijmengverplichtingen of fiscale maatregelen een handje helpt om een level playing field tussen fossiel en hernieuwbaar gebaseerde plastics en chemicaliën te creëren.”

Bedrijfscultuur

Verhoeven is ervan overtuigd dat hernieuwbare en/of gerecyclede materialen op termijn in de volledige vraag van de chemische industrie kunnen voorzien. “Onze  slogan Creating a healthier planet for our children zit door en door in onze bedrijfscultuur. In 2022 hebben onze klanten door het gebruik van onze hernieuwbare producten tot 11 miljoen ton CO₂-emissies bespaard. In 2030 moet dat minimaal 20 miljoen ton zijn.”

De ontwikkeling van hernieuwbare diesel die aan de wieg van de verduurzaming stond was sterk technisch gedreven. “In de jaren 2000 werd een koerswijziging doorgevoerd. Neste stelde zich ten doel om 's werelds grootste producent van hernieuwbare diesel te worden. Met de eigen NEXBTL-technologie konden we vetten omzetten in moleculen die fossiele grondstoffen in de brandstofproductie konden vervangen. De productie van hernieuwbare diesel begon in Finland en in 2010 en 2011 lanceerden we nieuwe installaties voor de productie van hernieuwbare producten in Singapore en Rotterdam. In 2015 werd de naam Neste Oil weer veranderd in de oorspronkelijke naam Neste, om de verandering in onze strategie naar duurzame energie te weerspiegelen. We hebben geleerd om alle belanghebbenden, van klanten, tot ngo’s en overheden(stakeholders) in onze ontwikkelingen te betrekken.”

Sterke groei

Neste is aan een indrukwekkende capaciteitsuitbreiding bezig. De wereldwijde productie van hernieuwbare brandstoffen door het bedrijf bedroeg in 2022 3,3 miljoen ton. Een verdubbeling van de capaciteit in Singapore voegde daar dit jaar 1,3 miljoen ton aan toe. Samen met andere uitbreidingen brengt dit het totaal begin 2024 op 5,5 miljoen ton. Een investering van 1,9 miljard euro zal in 2026 voor vrijwel een capaciteitsverdubbeling van de bioraffinaderij in Rotterdam zorgen, zodat de totale wereldwijde productiecapaciteit 6,8 miljoen ton zal bedragen. 

Dit betekent natuurlijk dat ook de aanvoer van gekwalificeerde grondstoffen sterk moet groeien. “We hebben veel geïnvesteerd in het opbouwen van ketens en netwerken, zodat we voldoende grondstoffen uit verschillende duurzame bronnen kunnen toepassen in onze processen. Zo schatten allerlei rapporten dat de wereldwijde beschikbaarheid van afval en residuen zal groeien tot 50 miljoen ton per jaar. Daar zit dus nog heel wat rek in, maar de vervolgstappen zijn al voorzien. Er is nog innovatie nodig om aan de vraag te kunnen voldoen, maar koolwaterstoffen uit algen, vast gemeentelijk afval, plantaardige oliën van tussengewassen die landbouwgrond helpen verrijken en lignocellulose uit houtafval zijn toekomstige mogelijkheden.”

Kwaliteit

Naast volume gaat het natuurlijk vooral ook om de kwaliteit van de grondstoffen voor biobrandstoffen: het afgewerkte frituurvet, de dierlijke vetten en non-food plantaardige olie uit agrarische reststromen. “Die kwaliteit die je zorgvuldig met toeleveranciers moet afstemmen”, geeft Verhoeven aan. De verhoudingen van individuele grondstoffen in de raffinage van Neste variëren van jaar tot jaar, afhankelijk van beschikbaarheid, prijs en specifieke marktvereisten.

De ervaring met de verscheidenheid aan reststromen heeft een belangrijke les in zich. Verhoeven: “Het maakt eigenlijk niet uit hoe je koolstof hergebruikt – uit plastic, planten of uit kooldioxide uit de lucht - als je het maar hergebruikt, zodat de fossiele koolwaterstoffen onder de grond kunnen blijven. Het klimaatprobleem wordt zo urgent dat alle mogelijke duurzame oplossingen naast elkaar ingezet moeten worden. Ook elektrificatie zal niet de enige oplossing bieden. Zeker voor vliegtuigen en zwaar transport over lange afstand zullen er nog lang brandstoffen voor verbrandingsmotoren nodig zijn.”

Totaalpakket

Volgens Neste gaan oplossingen als het mechanisch en chemisch recyclen van plastics, de verwerking van afvalstromen en residuen tot feedstock, en ook power to X  (het gebruik van hernieuwbare elektriciteit, bijvoorbeeld windenergie, om iets anders te creëren, red.) hand in hand. “Wij slaan die laatste mogelijkheid dan ook niet over”, verzekert Verhoeven. In Rotterdam komt een electrolyzer pilotplant om uit groene elektriciteit waterstof en CO2 e-fuels en grondstoffen voor plastics te maken.”

Ook emissiereductie staat niet op zichzelf. “Het is een totaalpakket”, vindt Verhoeven. “Het gaat ook om het tegengaan van ontbossing en kinderarbeid en het creëren van goede arbeidsomstandigheden en een faire beloning. Op basis van veranderende klantvoorkeuren hebben we ons gebruik van palmolie verder verminderd. We zijn van plan het aandeel ruwe palmolie in onze wereldwijde grondstofmix tegen eind 2023 terug te brengen tot nul procent. Want ook dat is een gegeven: de duurzame oplossing van vandaag is een verbetering van die van gisteren en niet per se hetzelfde als die van morgen. Het is een reis. De perfecte oplossing bestaat niet. Dit moet je alleen niet weerhouden om nu in actie te komen. En je moet geen mogelijkheden uitsluiten die verbetering bewerkstelligen. We zijn het verplicht aan onze kinderen om nu te handelen… om de reis niet uit te stellen.”    

Gelijk speelveld

Het doet Verhoeven goed dat de VNCI en haar leden het standpunt delen dat actie nodig is. “De VNCI is een sleutelpartij in de energie- en materialentransformatie. Wij denken dat we die transformatie kunnen helpen versnellen. Als lid kunnen we dat het beste.” In alle gesprekken met bedrijven is er consensus over dat regels zoals die in de Europese Green Deal, goed zijn voor een gelijk speelveld, dat helpt om de transformatie op gang te krijgen, merkt Verhoeven. “Ook is niemand tegen regels van de Nederlandse overheid die aangeven welke kant het op moet, zolang het voortbestaan van de industrie in Nederland maar niet in gevaar komt.”

Voor consumenten en producenten van consumentenproducten geldt eigenlijk hetzelfde, weet hij. “Jongeren willen geen vervuilende producten meer en gaan bij voorkeur niet voor vervuilende bedrijven werken. De chemie en hun klanten zijn zich daarvan terdege bewust. Belangrijke spelers zetten nu grote stappen. Daar zijn wij heel blij mee.”

Duurzaamheidspionier met fossiele wortels

Neste werd opgericht in 1948. Het doel was om na de Tweede Wereldoorlog te voorzien in de behoefte aan fossiele brandstoffen op de Finse markt. Midden jaren negentig nam het bedrijf de beslissing om brandstoffen uit hernieuwbare materialen te gaan ontwikkelen. Dat leidde in het eerste decennium na 2000 tot investeringen in de grootschalige productie daarvan – voordat daarvoor subsidies bestonden. In het begin werden op de hernieuwbare activiteiten verliezen gemaakt, die uit de winsten op de fossiele activiteiten werden vereffend. Dit tastte het geloof in het concept en de toekomstige marktbehoefte niet aan: de koers werd voortgezet. Dat is de reden waarom het bedrijf nu goed renderende bioraffinaderijen in Porvoo (Finland, naast de fossiele raffinaderij), Singapore (2010), op de Maasvlakte in Rotterdam (2011) en in Californië (via een JV in 2022), in bedrijf heeft. In 2022 behaalde Neste een omzet van bijna 26 miljard euro.

Bugaboo

De Nederlandse kinderwagenproducent Bugaboo is het aan zijn klant(jes) verplicht om aan een duurzame toekomst te werken. Daarvoor heeft het bedrijf de 'push to zero', waarvoor het door samenwerking met DSM, Fibrant en Neste, voor biobased materialen kiest. Resultaat tot nu toe: kinderwagens met onderdelen met een tachtig procent kleinere 'carbon footprint'.

Meer over Neste