De Chemicals Strategy for Sustainability (CSS) zet in Europa een nieuwe standaard voor veilige en duurzame chemicaliën en producten door de meest schadelijke chemicaliën in consumentenproducten uit te bannen. Tegelijkertijd presenteert een bedrijf als Unilever het Clean Future-programma, dat als doel heeft om alle producten van de Home Care-divisie in de nabije toekomst veiliger en duurzamer (dat wil zeggen: fossielvrij en biologisch afbreekbaar) te maken, inclusief geurstoffen. Andere divisies zoals Personal Care zullen volgen. Welk effect zal dit hebben op bijvoorbeeld de substitutie van geurstoffen, die in veel producten van Unilever worden toegepast, van parfums en cosmetica tot was- en schoonmaakmiddelen?

Chemie Magazine | Schoonmaak- en wasproducten Unilever in 2030 fossielvrij en veilig

"CSS heeft voor ons een hoge prioriteit", zegt Aurelie Perrichet, regionaal directeur Europa voor IFRA, de International Fragrance Association. "We beschouwen het CSS-regelgevingskader als een model voor duurzaamheid en veiligheid wereldwijd en ondersteunen de algemene doelstelling van CSS om het milieu te beschermen tegen chemische stoffen die een onaanvaardbaar risico vormen en om de ontwikkeling van alternatieven te stimuleren."

"Het loslaten van de wetenschappelijke risicobeoordeling baart ons zorgen."

In juni 2021 bracht IFRA, samen met de International Organization of the Flavor Industry (IOFI), de  Sustainability Charter uit, het eerste duurzaamheidsverslag over geur- en smaakstoffen. Hierin wordt de stand van zaken gepresenteerd over hoe de deelnemende bedrijven in de geur- en smaakstoffenindustrie de verbintenissen in het IFRA-IOFI-Charter nakomen of ernaar toewerken. Het is een kader dat een collectieve verbintenis vertegenwoordigt om een verschil te maken voor de planeet, de mensen en de industrieën en dat tot doel heeft de sectoren te helpen verdere vooruitgang te boeken door best practices te delen, instrumenten te bieden en vooruitgang te benchmarken. De Charter erkent de Sustainable Development Goals (SDG’s) van de Verenigde Naties.

Consultant

De vraag of de geurstoffenindustrie aan alle door CSS voorgestelde eisen kan voldoen komt te vroeg, zegt Perrichet. Want: "We weten nog niet hoe gedetailleerd concrete acties moeten worden uitgevoerd. Tot dusver hebben we een voorstel en de politieke ambitie, maar we hebben niet de details over hoe CSS zal worden geïmplementeerd, bijvoorbeeld over de herziening van zowel REACH als CLP. Zelfs de Europese Commissie moest een consultant inschakelen om hen te helpen erachter te komen wat de beste optie is."

Ondertussen is een  bedrijf als Unilever al proactief om - vooruitlopend op CSS - bepaalde ongewenste stoffen aan het uitfaseren. Hoe reageert de geurstoffnindustrie hierop? "De geurstoffenindustrie bestaat uit multinationals en honderden mkb-bedrijven", zegt Perrichet. "Onze bedrijven bewegen momenteel in dezelfde biobased en veilige richting als Unilever, maar het is belangrijk om deze regeldruk goed te managen, zodat alle bedrijven, ook de kleinste, in staat zijn om geurstoffen te produceren. We moeten ook heel voorzichtig zijn met de definitie van welke stoffen we als schadelijk definiëren. Dat zou gebaseerd moeten zijn op objectieve criteria voor risicobeoordeling."

Paracelsus

Na de presentatie van CSS barstte een discussie los over ‘op risico’ versus ‘op gevaar’ gebaseerde benadering van wetgeving. Perrichet: "De laatste vier decennia hebben de IFRA-standaarden bepaalde geuringrediënten verboden, beperkt of zuiverheidscriteria ervoor vastgesteld, gebaseerd op risicobeoordeling, om zo het veilige gebruik van geurstoffen in parfums, cosmetica en andere consumentenproducten te waarborgen. De huidige discussie verwijdert zich van de uitspraak van Paracelsus dat alleen de dosis het gif maakt en gaat richting een op gevaar gebaseerde aanpak, ook op EU-niveau, terwijl wij nog steeds vinden dat je altijd ook moet kijken naarde de blootstelling. Dit loslaten van de wetenschappelijke risicobeoordeling baart ons zorgen. We zitten met Unilever op dezelfde lijn wat betreft het vervangen van ingrediënten wanneer hun risico niet goed kan worden beheerst en we begeleiden de bedrijven in de juiste richting. Het is van groot belang om de dialoog voort te zetten, zowel over de verticale wetgeving (met betrekking tot cosmetica en detergentia) als over de horizontale wetgeving (REACH en CLP)."

In principe is CSS bedoeld als een duw in de richting van innovatie, om meer duurzame stoffen te ontwikkelen. Voor de geurstoffenindustrie is dit niets nieuws, zegt Perrichet. "De geurstoffenindustrie is koploper in innovatie en investeert 8 procent van de netto verkoop in R&D, waardoor het een van de hoogst innoverende industrieën is. Dit stond al voor CSS centraal in deze branche."

Emoties

Een andere discussie die oplaaide na de presentatie van CSS is de vraag waneer er sprake is van essentieel en niet essentieel gebruik van stoffen. "We moeten voorzichtig zijn met de manier waarop het concept van essentieel gebruik in wetgeving zal worden geïntegreerd”, zegt Perrichet. “Bedenk ook dat de REACH-verordening al ingaat op de essentie van gebruik of de beschikbaarheid van alternatieven als onderdeel van de beperkings- en autorisatieprocessen.”

Maar over het algemeen spelen geuren een essentiële rol in onze samenleving. "Geuren gaan over herinneringen, over emoties. En over persoonlijke hygiëne. Niemand verlaat zijn huis 's ochtends zonder zeep en deodorant te gebruiken. En we gebruiken allemaal schoonmaakmiddelen. En je voelt dat je werk alleen effectief is geweest als er een lekkere geur blijft hangen. Niemand wil leven in een wereld zonder geuren."

Over NEA

Nederland wordt in de International Fragrance Association (IFRA) vertegenwoordigd door de Vereniging van Geur- en Smaakstoffenfabrikanten NEA. Het doel is om geuren te creëren die vreugde, emotie en kleur in het leven van mensen te  brengen, welvaart te ondersteunen door middel van banen en wetenschappelijke vooruitgang, en om verantwoordelijk te handelen en consumenten te beschermen door middel van de Gedragscode en de IFRA-normen en onze gedeelde omgeving te respecteren. Er zijn in Nederland dertien bedrijven actief op het gebied van de ontwikkeling en productie van geur- en smaakstoffen.