Hij overweegt haar dood te slaan en het huis in de brand te steken om ergens anders een nieuwe liefde te vinden. Gezellig! In het bijzonder de vijfde en voorlaatste strofe is bekend geworden:

Maar doodslaan deed hij niet, want tussen droom en daad

staan wetten in de weg en praktische bezwaren,

en ook weemoedigheid, die niemand kan verklaren,

en die des avonds komt, wanneer men slapen gaat

Maar u, lieve mensen van de VNCI, weet wel beter. De Belgische schrijver Willem Elsschot schreef het gedicht Het Huwelijk met deze bekende zinsnede in 1910 in Rotterdam. Droom en daad enerzijds en het huwelijk anderzijds horen bij elkaar! Om van droom naar daad te komen moet de chemische industrie het huwelijk met de maatschappij goed houden!

Als verbinder, versterker en representant van de chemische industrie wil de VNCI helpen het klimaatprobleem op te lossen. Dat is nog eens een droom. De VNCI has a dream. Maar, zoals wel vaker, dienen zich ook hier bij het stellen van een daad praktische bezwaren aan. Voor het creëren van de randvoorwaarden voor verduurzaming van de chemie is samenwerking met politiek en samenleving van belang. Maar het doet de ronde dat de chemie de komende jaren ook geen steun meer hoeft te verwachten uit politieke hoek waar dat voorheen nog wel gebruikelijk was. Zelf schrok ik ook van verhalen van mensen uit de industrie over maatschappelijke zondebokbeelden waarmee zij met regelmaat worden geconfronteerd zoals ik die herken uit mijn tijd als lid van de Monitoring Commissie Code Banken voor de toenmalige weg naar herstel van vertrouwen.

Asymmetrie

Als je huwelijkspartner kortzichtig, soms populistisch en hard veroordelend de deur dichtgooit, zou de VNCI heel goed kunnen denken: weet je wat, wij wenden ons af en vreten ons op van spijt. Maar ja, zo werkt dit huwelijk niet. Zonder de maatschappij heeft de industrie simpelweg geen bestaansrecht. Zij moet derhalve veel meer slikken dan in een goed huwelijk gezond is omdat de relatie niet symmetrisch is. De asymmetrie kan het beste omarmd worden. De frustratietolerantie moet omhoog en asymmetrische trouw, zorgzaamheid en geduld moeten betracht worden. En dus steeds maar weer het verhaal van de noodzaak van chemie in ons dagelijks leven blijven vertellen, voorbeeldprojecten blijven uitdragen en je kwetsbaar opstellen in debat over brandende kwesties.

“De industrie moet veel meer slikken dan in een goed huwelijk gezond is omdat de relatie niet symmetrisch is.”

Ik zou als dominee normaal gesproken bij dergelijke asymmetrie in de relatie scheiding als exodus adviseren, maar wilt u als VNCI van droom naar daad komen in dit atypische maar supermenselijke huwelijk, wees dan de wijze omwille van ons allen en lees desnoods af en toe Willem Elsschot.

Ruben van Zwieten is predikant en ondernemer (en lid van de Maatschappelijke Adviesraad van de VNCI).