Brightlands omvat vier pijlers: Brightlands Chemelot Campus (chemie en materialen), Brightlands Smart Services Campus (data, AI en science), Brightlands Campus Greenport (agri & food) en Brightlands Maastricht Health Campus (gezondheid). Brightlands Chemelot Campus is een van de tien Nederlandse Campussen van Nationaal Belang.

Campussen zijn onmisbaar voor succesvol innovatiebeleid en ze fungeren als facilitator en accelerator van regionale en (inter)nationale samenwerkingsverbanden tussen kennisinstellingen en het bedrijfsleven. In de driehoek duurzaam, digitaal en gezond zijn de vier Brightlands-campussen bezig met de ontwikkeling van nieuwe technologie die nodig is voor de transitie naar een duurzame en circulaire toekomst. Astrid vat dat samen: “We zijn de motor voor innovatie.”

Je maakte in juli de overstap van Brightlands Smart Services in Heerlen naar Brightlands Chemelot Campus in Geleen. Waarom?

“Ik ben chemicus van huis uit, dus het was voor mij terug naar mijn oude liefde. Na mijn studie organische chemie in Amsterdam en mijn promotie in Utrecht, ben ik steeds meer buiten de chemiesector gaan werken. Daarbij zijn innovatie en research altijd een rode draad geweest in het werk dat ik doe. Mijn eerste baan na mijn promotie was het – samen met veel anderen – opzetten van het onderwijs en onderzoek op het gebied van Molecular Life Sciences van de transnationale Universiteit Limburg, een samenwerkingsverband van de Universiteit Maastricht en de Universiteit Hasselt. In de 15 jaar dat ik bij de Universiteit Maastricht werkte, was ik daarna onder andere directeur strategie en directeur van het Studenten Service Center. In die laatste functie kreeg ik veel te maken met ICT en digitalisering. Met die ervaring maakte ik de overstap naar het Centraal Bureau voor de Statistiek, waar ik als lid van het DB verantwoordelijk was voor data en innovatie. Dat verklaart weer mijn overstap naar de functie van CEO van de Brightlands Smart Services Campus, een campus die volledig gericht is op data science en Artificial Intelligence. Natuurlijk had ik ergens in mijn achterhoofd dat Brightlands Chemelot Campus ooit misschien een volgende stap zou kunnen zijn, maar ik had niet verwacht dat deze mogelijkheid al zo snel op mijn pad zou komen. Toen Bert Kip, de vorige CEO van Brightlands Chemelot Campus meldde dat hij wilde stoppen, ben ik gaan praten.”

Hoe bouw je verder op het fundament dat jouw voorganger Bert Kip heeft gelegd?

“Bert begon twaalf jaar geleden met niets en het is ongelooflijk wat hij heeft neergezet. Een bloeiende campus met meer dan 110 bedrijven, vijf kennisinstellingen, drieduizend kennismedewerkers en duizend studenten. Dat was geen one-man-show, want hij heeft dat met heel veel partijen voor elkaar gekregen. Maar het is zeker te danken aan de energie die Bert erin gestoken heeft, dat wij nu een campus zijn die impact heeft. Er ligt een geweldige basis waar ik op verder kan bouwen.”

Hoe bijzonder zijn Chemelot en Brightlands Chemelot Campus?

“Chemelot is de grootste en meest duurzame chemiesite van Europa. De energie-integratie van de fabrieken alleen al levert twintig procent duurzaamheidswinst op. Vanuit onze campus is er een intensieve samenwerking met de bedrijven die hier de grondstoffen maken voor producten die jij en ik elke dag gebruiken. Er wordt hard aan gewerkt om de manier waarop die producten gemaakt worden, te veranderen. Duurzamer en met minder afval. En hoe zorgen we ervoor dat we straks geen fossiele gas en olie meer gebruiken als grondstof en brandstof? De bedrijven zijn daar volop mee bezig en zetten grote stappen, en in dat proces speelt onze campus een belangrijke rol. Wij zijn de plek waar nieuwe technologie voor al die uitdagingen ontwikkeld wordt en tot wasdom komt. Kennis en innovatie komen in een uniek ecosysteem bij elkaar en dat is een gouden combinatie.”

Bij je aanstelling sprak je een stevige groeiambitie uit. Wat zijn de plannen?

“Brightlands Chemelot campus gaat doorgroeien van de huidige drieduizend kenniswerkers en duizend studenten naar vijfduizend kenniswerkers in 2030. Een belangrijke uitbreiding is de start van Brightlands Circular Space. Brightlands Circular Space wordt dé plek waar we werken aan circulariteit in de praktijk brengen. We doen dat in samenwerking met de Universiteit Maastricht, TNO en een aantal partijen uit de industrie. We krijgen hier een circular house waar we met allerlei apparatuur proeven en onderzoek gaan doen en er komen opstellingen voor waste preprocessing en polymeer processing. Het is precies weer die niche tussen wetenschappelijk onderzoek en industriële toepassing die ook terugkomt in dit nieuwe onderdeel van Brightlands Chemelot Campus.”

Specifiek benoem je dat je wil doorgroeien naar vijfduizend medewerkers. Welke mensen mogen zich morgen meteen bij jou melden?

“Iedereen met passie voor grote transities. Iedereen die wil bijdragen aan de veranderingen die nodig zijn voor een duurzame, gezonde en circulaire toekomst. Wij hebben banen voor gepromoveerde mensen, universitair geschoolde mensen, studenten uit het hoger beroepsonderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs. Ik kan niet vaak genoeg benadrukken hoe belangrijk mbo’ers voor Brightlands Chemelot Campus zijn. Dat zijn de mensen die aan de lijnen staan waar het werk echt gebeurt. Ze kunnen hier stage lopen en ook echt samenwerken met bedrijven. We hebben in dit gebouw het instituut Chill (Chemelot Innovation and Learning Labs, red.), een innovatieve leer- en werk-community, daar werken studenten samen aan projecten uit het bedrijfsleven. Op deze campus komt de praktische intelligentie van het middelbaar beroepsonderwijs perfect samen met de theoretische kennis van de universiteit.”

En welke bedrijven zie je graag aansluiten bij het netwerk van Brightlands Chemelot Campus?

“Wij zoeken bedrijven uit het hele spectrum. Van startups en scale-ups tot de grote corporate bedrijven. Wat ze allemaal mee moeten nemen, is dat ze het verschil willen maken in de transities. Duurzame chemische processen en circulaire materialen, daar willen we ons de komende jaren nog meer op gaan richten. Bedrijven die daar ook mee bezig zijn, zijn van harte welkom hier. Er zijn al veel voorbeelden van samenwerkingen en kennisinstituten die voor nieuwe bedrijven interessant kunnen zijn. We hebben bijvoorbeeld Brightsite, waarin partijen samenwerken aan de verduurzaming van chemische processen zoals plasmatechnologie.  En voor de materialentransitie is er Brightlands Materials Center. Hier wordt onderzoek gedaan naar de materialen van de toekomst en daar loopt nu bijvoorbeeld een pilot met slimme ramen. En het Aachen-Maastricht Institute for Biobased Materials dat zich richt op de ontwikkeling van geavanceerde biobased materialen. Met de nieuwste loot aan de stam - Brightlands Circular Space - is dat een fantastisch palet aan mogelijkheden waar bedrijven bij kunnen aanhaken.”

Samenwerken met de industrie, daar komt ook weleens kritiek op. Wat vind je daarvan?

“Ik denk juist dat we door samenwerking het verschil kunnen maken. Iedereen die het frame ‘tegen de industrie’ gebruikt, moet zich realiseren dat de grondstoffen voor een belangrijk deel van de spullen in ons huis gemaakt worden door deze bedrijven. Van afwasborstel tot speelgoed. En die spullen gaan we ook nodig blijven houden. Dus welke kant wil je op? Wil je dat we ze in Nederland blijven produceren, waar we op het gebied van verduurzaming echt een frontrunner zijn? Of moet alles het land uit en worden onze producten ergens anders geproduceerd. Ik geef je op een briefje dat het in veel landen op een minder duurzame manier gebeurt en je wordt strategisch afhankelijk van het buitenland.”

Minder spullen?

“We hebben gemiddeld allemaal driehonderd kilo aan plastic spullen in huis en hebben als consument dus allemaal de verantwoordelijkheid om verstandig te kopen. Bedrijven zijn verantwoordelijk om die spullen op een duurzame en circulaire manier te produceren. Geen ‘praatje pot’, maar het ook gewoon echt doen. En als sector hebben we de verantwoordelijkheid om het verhaal te vertellen. Dat verhaal gaat over de inspanningen die we doen om de transitie op een zo goed mogelijke manier vorm te geven. Met de juiste randvoorwaarden, waarvan infrastructuur een hele belangrijke is. Tegen de industrie zeggen dat het morgen opgelost moet zijn, dat gaat niet lukken. Maar op Chemelot worden in hoog tempo stappen gezet.

Hoe kan innovatie het beste gedijen?

“Er is gericht departementaal overstijgend beleid nodig. Om innovatie te stimuleren moeten de ministeries aligned beleid voeren. Financiering voor campussen als broedplaats voor innovaties en economische transitie én voor innovatieve bedrijven is een ander belangrijk punt. Zorg dat de financieringsinstrumenten passend blijven, ook nu het met de inflatie en hogere rentes moeilijker wordt om te ondernemen. Help bedrijven die bijna op het punt van een doorbraak zitten, maar nog net even twee of drie maanden geholpen zijn met financiering. Anders kiepert een goed idee met het zicht op de finish om. Dat zien we echt nog te vaak gebeuren, doodzonde. Geld speelt ook een rol als je kijkt naar het loopvermogen van een campus zoals de onze. Er is veel geld voor projecten en programma’s, maar niet genoeg voor de voorbereidingsfase: het ‘oliemannetjeswerk' waarin een consortium opgezet moet worden. Een consortium doesn’t happen overnight. In het geval van Brightlands Circular Space is in die voorbereiding al twee jaar gaan zitten, het kost tijd om de juiste partijen en personen bij elkaar te brengen. Ik hoop dat de Rijksoverheid hiervoor meer geld ter beschikking stelt. Wij kunnen de bedrijven helpen, maar moeten wel voldoende capaciteit en middelen hebben om dat te doen.”

Brightlands Chemelot Campus 2030: wat voor organisatie heb jij dan staan?

“Dan zijn er anderhalf keer meer bedrijven bij onze campus aangesloten en zijn we voor Nederland en Europa hét voorbeeld voor hoe je omgaat met circulaire chemie en verduurzaming van chemische processen. We zijn dé plek waar het gebeurt. Een proeftuin waar nieuwe technologieën bedacht worden die in de praktijk uitgevoerd kunnen worden. Benut ons als onderdeel in de infrastructuur van Nederland om de transitie vorm te geven.”

Je ogen glinsteren als je over duurzame chemie praat. Nooit overwogen om bij een chemiebedrijf te gaan werken? 

“Never say never, maar ik zit hier heel goed op mijn plek. Deze campus is het kloppende hart van innovatie, duurzaamheid en de toekomst. Voor mij is dit echt een droombaan.”

De chemie en materialen van morgen

Brightlands Chemelot Campus stimuleert open innovatie en bedrijfsgroei door huurders toegang te geven tot talent, kennis, infrastructuur en ondernemerschap. Hierdoor kan deze levendige gemeenschap circulaire materialen, duurzame processen en biomedische oplossingen creëren voor een duurzamere wereld. Brightlands Chemelot Campus is dé ideale broedplaats voor baanbrekende innovaties.

Brightlands Chemelot Campus