Chemiecluster Rotterdam-Moerdijk: "Belangrijk om de luiken open te zetten"
Ons land huisvest, mede vanwege haar gunstige geografische ligging, zes unieke chemieclusters die samen de ruggengraat van de Nederlandse chemische industrie vormen. Vijf daarvan zijn op een locatie aan elkaar verbonden, het Zesde Cluster vertegenwoordigt sectoren en bedrijven die geografisch verspreid over ons land liggen. In de zomerserie Clemieclusters Nederland stellen we ze aan je voor. We spraken met Alice Krekt over het chemiecluster Rotterdam-Moerdijk.
Een chemieterrein heeft veel veiligheidsrestricties waardoor je er niet zomaar op bezoek kunt, maar Alice pleit ervoor om de luiken open te zetten. "Het blijft belangrijk om veel te communiceren over wat er gebeurt en hoe de industrie zich ontwikkelt."
De eerste helft van dit jaar stond ineens in het teken van corona. De chemie, als vitale sector, draaide door. Toch waren de gevolgen ook voor Rotterdam-Moerdijk merkbaar. Alice Krekt is programma directeur bij Deltalinqs, een organisatie die de gezamenlijke belangen van meer dan 95% van alle logistieke, haven- en industriële bedrijven in de mainport Rotterdam behartigt. "Corona heeft impact op de verschillende sectoren in de Rotterdamse haven en industrie. De chemische industrie 'draaide redelijk door', maar RoRo- en ferrybedrijven op het Verenigd Koninkrijk als Stena Line en P&O kwamen al heel snel in de problemen. Bij een kolenoverslag viel meer dan de helft weg. De Duitse staalindustrie heeft zwaar teruggeschakeld. Bovendien is het mooi weer geweest, met veel zonnestroom, waardoor Duitse kolencentrales minder hebben hoeven draaien om bij te springen. Los van corona hadden we nu ook weinig kolenoverslag gehad.”
Deltalinqs maakt zich sterk voor het herstel van de economische activiteiten in de Rotterdamse haven. “Wij proberen niet alleen werkgelegenheid in Nederland te realiseren - Rotterdam is immers een uitstekende vestigingsplaats - maar daarbij ook aandacht te vragen voor verdienmodellen die duurzaam zijn. Zo versterken duurzaamheid en economische ambities elkaar”, aldus Krekt.
De agenda van Alice
Een werkweek van Alice is veelzijdig en druk. Ze is niet alleen programma directeur van het Deltalinqs Climate Program, maar ook voorzitter van de lokale Klimaattafel van Haven en Industrie en vertegenwoordiger van het industriecluster Rotterdam-Moerdijk in het landelijke uitvoeringsoverleg. Het Climate Program heeft als doel om 10 megaton CO2 die de haven uitstoot, vóór 2030 te reduceren. "Het verduurzamen van het cluster is een flinke uitdaging. Om dit te bereiken, zetten we in op grote projecten met lange investeringstermijnen. We hebben haast, dus op de korte termijn zetten we in op het afvangen van CO2-uitstoot, het benuttigen van restwarmte, de inzet van duurzame brandstoffen, projecten voor groene waterstof en de aanbouw van een CO2-neutrale waterstoffabriek (H-vision). Er werken veel verschillende partijen aan deze grote projecten. Samen maken we duurzame, innovatieve businesscases en besparen we megatonnen aan CO2-uitstoot.”
"Het cluster moet in 2050 circulair zijn."
"Naast technische innovaties zijn we steeds met de overheden en energie-infra-leveranciers in gesprek om barrières in regelgeving, financiën, infrastructuur en arbeidsmarkt weg te nemen. Zo hebben we een versnellingshuis opgericht dat moet helpen om de projecten sneller naar het stadium van uitvoering te brengen. En we willen dat Rotterdam een pilotgebied gaat worden voor een safehouse, een van de aanbevelingen in het advies van de Taskforce TIKI.
De toekomst van Rotterdam-Moerdijk
"Het Rotterdamse cluster zal er over 30 jaar nog steeds zijn, maar wel op basis van andere grondstoffen. Het Rotterdamse cluster kenmerkt zich door een zware focus op 'traditionele' chemie, dus veel raffinaderijen en bulkchemie. Binnen het ARRRA-cluster vervult Rotterdam een belangrijke rol als chemieproducent en -transporteur. Er is veel ruimte voor innovaties, wat heeft geleid tot investeringen van partijen als Neste en Alco Energy die biobranstoffen produceren. Op de korte termijn is elektrificatie van groot belang om de CO2-uitstoot terug te dringen. Verder zal de grondstof van de fabrieken in de toekomst anders zijn. Het cluster moet in 2050 circulair zijn."
Misvatting over chemie
Alice is er duidelijk over: "Er wordt onderschat hoe belangrijk de chemie is voor onze economie. De producten zijn overal. Bovendien weten weinig jongeren hoe leuk en interessant het is om in de chemie te werken. En er wordt heel hard gewerkt aan innovaties. Deze drie zaken worden vaak onderschat. De industrie is vaak gesloten - ook vanwege veiligheidsrestricties - en daardoor lastig om zomaar te bezoeken. Maar het blijft belangrijk om de luiken open te zetten en veel te communiceren over wat er gebeurt en hoe de industrie zich ontwikkelt."
Nederland zonder chemie?
Alice Krekt kan zich er niets bij voorstellen. "Dat zou een gemiste kans zijn. Ik denk zelfs dat wij het aandeel chemie moeten vergroten, door een voorloper te worden in de circulaire economie."
Chemieclusters in Nederland
Ons land huisvest, mede vanwege die gunstige geografische ligging, zes unieke chemieclusters die samen de ruggengraat van de Nederlandse chemische industrie vormen. Voor de productie, het vervoer en het gebruik van bijvoorbeeld grondstoffen en energie zijn deze clusters onderling nauw met elkaar verbonden en wordt er intensief samengewerkt. Rotterdam-Moerdijk is een van de zes.